Η Ιστορία της Ρομποτικής Χειρουργικής
Με τον όρο «ρομποτικά υποβοηθούμενη χειρουργική» εννοούμε την χρήση ρομποτικών συστημάτων στην χειρουργική πράξη με σκοπό την διευκόλυνση και τελειοποίηση της χειρουργικής επέμβασης προς όφελος του χειρουργού και του ασθενούς.
Η «ρομποτική χειρουργική», όπως και πιο απλά ονομάζεται, αποτελεί εξέλιξη της λαπαροσκοπικής και ενδοσκοπικής χειρουργικής. Κατά βάση είναι μία λαπαροσκοπική ή ενδοσκοπική επέμβαση που εκτελείται με την βοήθεια του ρομπότ. Πρόκειται δηλαδή για μια ελάχιστα τραυματική και επεμβατική χειρουργική μέθοδο, κατά την οποία οι χειρουργικοί χειρισμοί εκτελούνται με εξαιρετική ακρίβεια με την βοήθεια πολύ λεπτών και εύκαμπτων εργαλείων, τα οποία εισέρχονται στο εσωτερικό του σώματος του ασθενούς μέσα από μικροσκοπικές οπές στο δέρμα, αποφεύγοντας έτσι τις μεγάλες και επώδυνες τομές.
Η πρώτη καταγεγραμμένη ρομποτικά υποβοηθούμενη επέμβαση χρονολογείται το 1985 όταν ο ρομποτικός βραχίονας του συστήματος PUMA 560 χρησιμοποιήθηκε για μία πολύπλοκη νευροχειρουργική βιοψία σε μία μη-λαπαροσκοπική εγχείρηση.
Η πρώτη ρομποτικά υποβοηθούμενη λαπαροσκοπική επέμβαση ήταν μία χολοκυστεκτομή και πραγματοποιήθηκε το 1987. Τον επόμενο χρόνο, το ίδιο ρομποτικό σύστημα PUMA χρησιμοποιήθηκε σε μία διουρηθρική προστατεκτομή.
Το 1990 η εταιρεία Computer Motion παρήγαγε το ρομποτικό σύστημα AESOP (Automated Endoscopic System for Optimal Positioning), ένα σύστημα για την φωνητική καθοδήγηση της οπτικής και της κάμερας κατά την διάρκεια της λαπαροσκοπικής επέμβασης, το οποίο και εγκρίθηκε από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων και Υλικών (Food and Drug Administration, FDA) γι’ αυτήν του την χρήση.
Η ιδέα της τηλεχειρουργικής (teleprescence surgery ή telesurgery)
Καθώς αναπτύσσονταν οι εφαρμογές των ρομπότ στην ιατρική, ερευνητές της NASA άρχισαν να ασχολούνται με την πραγματοποίηση της ιδέας της τηλεχειρουργικής (teleprescence surgery ή telesurgery) η οποία συνδυάζει την εικονική πραγματικότητα, τα ρομπότ και την ιατρική. Για την πραγματοποίηση αυτής της ιδέας έπρεπε να ξεπεραστούν τρεις βασικοί περιορισμοί:
Ο πρώτος περιορισμός αφορά την αναγκαστική συνύπαρξη του ασθενούς και του χειρουργού στον ίδιο χώρο, καθώς φάνταζε απίστευτο να διενεργηθεί ένα χειρουργείο από μακρινή απόσταση. Αυτή η γεφύρωση του χάσματος που δημιουργούσε η απόσταση του χώρου ήταν άκρως ενδιαφέρουσα για την NASA και τον στρατό των ΗΠΑ γιατί η λύση αυτού του περιορισμού θα εξασφάλιζε τον τρόπο, ώστε αστροναύτες, με επείγοντα χειρουργικά προβλήματα υγείας να χειρουργούνται από γιατρούς που βρίσκονται στη γη, και από την άλλη πλευρά τραυματισμένοι στρατιώτες στο πεδίο της μάχης να χειρουργούνται από γιατρούς που βρίσκονταν σε κάποιο απομακρυσμένο και ασφαλές σημείο.
Το δεύτερο πρόβλημα ήταν ο περιορισμένος βαθμός ελευθερίας κινήσεως των κλασσικών λαπαροσκοπικών εργαλείων, τα οποία δεν ήταν αρκετά εύκαμπτα ώστε να πραγματοποιήσουν ορισμένες κινήσεις και η δυσδιάστατη όραση, που δεν επιτρέπει ικανή εκτίμηση του βάθους της εικόνας.
Τέλος, το τρίτο και τελευταίο πρόβλημα ήταν η πραγματοποίηση επεμβάσεων σε μικροσκοπικά και περιορισμένα χειρουργικά πεδία.
Το ρομποτικό σύστημα da Vinci δημιουργήθηκε από την εταιρεία Intuitive Surgical το 1995. Αποτελεί το πρώτο και μοναδικό, αυτή τη στιγμή στον κόσμο, σύστημα ρομποτικής χειρουργικής που πραγματοποιεί εγχειρήσεις με την ελάχιστα δυνατή επέμβαση στον οργανισμό του ασθενούς και έχει την έγκριση του FDA για τις εφαρμογές αυτές.
Η ρομποτική χειρουργική επέτρεψε ακόμη να αρθούν και οι τρεις βασικοί περιορισμοί που υπήρχαν μέχρι τώρα. Θεωρητικά αν και έχουν ήδη γίνει επεμβάσεις τηλεχειρουργικής από μακριά, ο βασικός λόγος που χρησιμοποιούμε σήμερα αυτό το σύστημα είναι για τα σημαντικά πλεονεκτήματα που εξασφαλίζει στον χειρουργό, για την επιτυχή και ασφαλή διεξαγωγή της επέμβασης. Το ρομποτικό σύστημα da Vinci είναι εφοδιασμένο με εύκαμπτα λαπαροσκοπικά εργαλεία που θυμίζουν την ελευθερία κίνησης που έχει ο ανθρώπινος καρπός του χεριού. Έτσι επιτρέπεται στον χειρουργό να εκτελεί πολύπλοκες κινήσεις ακριβείας σαν να έχει τα δικά του χέρια μέσα στο σώμα του ασθενούς. Το da Vinci διαθέτει ένα σύστημα φακών τρισδιάστατης απεικόνισης, το οποίο μεγεθύνει το χειρουργικό πεδίο μέχρι και 15 φορές. Επίσης, μέσω της κάμερας, επιτρέπει στον χειρουργό να πλησιάσει πιο κοντά στο σημείο της επέμβασης από ό,τι επιτρέπει η ανθρώπινη όραση και έτσι να εργαστεί σε μικρότερη κλίμακα από ό,τι επιτρέπει η συμβατική χειρουργική. Με την μοναδική ακρίβεια των κινήσεων των χειρουργικών βραχιόνων επιτρέπεται στους χειρουργούς, ουρολόγους, καρδιοχειρουργούς και παιδοχειρουργούς να πραγματοποιούν επεμβάσεις σε σημεία του σώματος όπου παλαιότερα ούτε καν θα διανοούνταν με σκοπό να δίνουν λύση σε ζωτικά προβλήματα υγείας ελαχιστοποιώντας τους κινδύνους και τις επιπλοκές.