Ανάλογα με την μέθοδο:

• Ρομποτική σε σύγκριση με την Ανοιχτή Χειρουργική
• Προστατεκτομή σε σύγκριση με την Ακτινοθεραπεία

Ανάλογα με τον χρόνο δημοσίευσης:

2009, 2008, 2007, 2006, 2005, 2004, 2003, 2002

Οι παρακάτω επιλεγμένες δημοσιεύσεις υποστηρίζουν την κλινική αποτελεσματικότητα της da Vinci Προστατεκτομής. Για επιπλέον βιβλιογραφικές αναφορές σχετικά με την ρομποτική χειρουργική επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της MEDLINE PubMed.

Η ιστοσελίδα της MEDLINE προσφέρει συνδέσμους για να κατεβάσετε ολόκληρο το άρθρο σε μορφή PDF από την ιστοσελίδα του εκδότη του περιοδικού με ορισμένο αντίτιμο.

Κλινικές Μελέτες: Ρομποτική σε σύγκριση με την Ανοιχτή Pιζική Προστατεκτομή

A prospective, non-randomized trial comparing robot-assisted laparoscopic and retropubic radical prostatectomy in one European institution.

Ficarra V, Novara G, et al. BJU Int 2009; 104: 534.
OBJECTIVE: To compare the functional results of two contemporary series of patients with clinically localized prostate cancer treated by robot-assisted laparoscopic prostatectomy (RALP) or retropubic radical prostatectomy (RRP).
PATIENTS AND METHODS: This was a non-randomized prospective comparative study of all patients undergoing RALP or RRP for clinically localized prostate cancer at our institution from February 2006 to April 2007.
RESULTS: We enrolled 105 patients in the RRP and 103 in the RALP group; the two groups were comparable for all clinical and pathological variables, except median age. For RRP and RALP the respective median operative duration was 135 and 185 min (P < 0.001), the intraoperative blood loss 500 and 300 mL (P < 0.001) and postoperative transfusion rates 14% and 1.9% (P < 0.01). There were complications in 9.7% and 10.4% of the patients (P = 0.854) after RRP and RALP, respectively; the positive surgical margin rates in pT2 cancers were 12.2% and 11.7% (P = 0.70). For urinary continence, 41% of patients having RRP and 68.9% of those having RALP were continent at catheter removal (P < 0.001). The 12-month continence rates were 88% after RRP and 97% after RALP (P = 0.01), with the mean time to continence being 75 and 25 days (P < 0.001), respectively. At the 12-month follow-up, 20 of 41 patients having bilateral nerve-sparing RRP (49%) and 52 of 64 having bilateral nerve-sparing RALP (81%) (P < 0.001) had recovery of erectile function.
CONCLUSIONS: RALP offers better results than RRP in terms of urinary continence and erectile function recovery, with similar positive surgical margin rates.

Robotic vs open prostatectomy in a laparoscopically naive centre: a matched-pair analysis.


Rocco B, Matei DV, et al. BJU Int 2009; 104: 991.
OBJECTIVE: To compare the early oncological, perioperative and functional outcomes of robotic-assisted radical prostatectomy (RARP) vs open retropubic RP (RRP) in a laparoscopically naive centre, as robotic assistance aids the laparoscopically naive surgeon in minimally invasive prostate surgery, by offering magnification and superior dexterity.
PATIENTS AND METHODS: From 1 November 2006 to 31 December 2007, 120 patients had RARP; this group was followed prospectively and evaluated for early oncological, perioperative and functional outcomes (measured at 3, 6 and 12 months after surgery), and compared to a historical control group of consecutive patients who had RRP from 20 May 2004 to 28 February 2007. All patients were operated by the same laparoscopically naive surgeons. The comparison was by matched-pair analysis.

RESULTS: The baseline characteristics of the two groups were equivalent, although there was a higher percentage of patients with pT3/pT4 disease in the RRP group. As a proxy for oncological outcome, positive surgical margins were equivalent in the two groups (22% RARP vs 25% RRP, P = 0.77). The overall mean (range) surgical duration was significantly longer in RARP group, at 215 (165-450) min vs 160 (90-240) min in the RRP group (P < 0.001). However, RARP had a statistically significant advantage over RRP for estimated blood loss, of 200 vs 800 mL (P < 0.001), duration of catheterization (6 vs 7 days P < 0.001) and length of stay (3 vs 6 days, P < 0.001) The 3, 6 and 12-month continence rates were 70%, 93% and 97% vs 63%, 83% and 88% after RARP and RRP, respectively (P = 0.15, 0.011 and 0.014). The 3, 6 and 12 month overall potency recovery rate was 31%, 43% and 61% vs 18%, 31% and 41%, after RARP and RRP, respectively (P = 0.006, 0.045 and 0.003).
CONCLUSION: Our initial experience showed the feasibility of RARP in a laparoscopically naive centre. RRP seems to be a faster procedure, whereas RARP provided better results in terms of estimated blood loss, hospitalization and functional results. The early oncological outcome seemed to be equivalent in the two groups.

Radical prostatectomy for prostatic adenocarcinoma: A matched comparison of open retropubic and robot-assisted techniques.

Krambeck, AE, DiMarco DS, et al. BJU Int 2009; 103: 448.

OBJECTIVE: To assess the perioperative complications and early oncological results in a comparative study matching open radical retropubic (RRP) and robot-assisted radical prostatectomy (RARP) groups.
PATIENTS AND METHODS: From August 2002 to December 2005 we identified 294 patients undergoing RARP for clinically localized prostate cancer. A comparison RRP group of 588 patients from the same period was matched 2:1 for surgical year, age, preoperative prostate-specific antigen level, clinical stage and biopsy Gleason grade. Perioperative complications were compared. Patients completed a standardized quality-of-life questionnaire. Pathological features were assessed and Kaplan-Meier estimates of biochemical progression-free survival (PFS) were compared.

RESULTS: There was no significant difference in overall perioperative complications between the RARP and RRP groups (8.0% vs 4.8%, P = 0.064). Wound herniation was more common after RARP (1.0% vs none, P = 0.038), and development of bladder neck contracture was more common after RRP (1.2% vs 4.6%; P < 0.018). The hospital stay was less after RARP (29.3% vs 19.4%, P = 0.004, for a stay of 1 day). At the 1-year follow-up there was no significant difference in continence (RARP 91.8%, RRP 93.7%, P = 0.344) or potency (RARP 70.0%, RRP 62.8%, P = 0.081) rates. The biochemical PFS was no different between treatments at 3 years (RARP 92.4%, RRP 92.2%; P = 0.69).
CONCLUSION: There was no significant difference in overall early complication, long-term continence or potency rates between the RARP and RRP techniques. Furthermore, early oncological outcomes were similar, with equivalent margin positivity and PFS between the groups.

Open versus robotic radical prostatectomy: A prospective analysis based on a single surgeon’s experience.


Ham WS, Park SY, et al. Journal of Robotic Surgery 2008; 2: 235.
The background of this study is to compare prospectively the oncological and functional results of open radical prostatectomy (OP) and robotic prostatectomy (RP) from the experience of a single surgeon. Between June 2002 and June 2007, 422 patients underwent radical prostatectomy (OP 199, RP 223). We divided OP patients into 89 early cases (OP-I) and 110 late cases (OP-II) before and after introduction of a robotic system, and RP patients into 35 early cases (RP-I) and 188 late cases (RP-II). Functional outcomes were measured by use of validated questionnaires completed by the patients. There were no significant differences in preoperative characteristics among the four groups, except that RP-I patients had lower biopsy Gleason scores. In the RP groups the mean estimated blood loss was lower and mean durations of hospital stay and bladder catheterization were shorter compared to those of the OP groups. The frequency of intraoperative complications was significantly lower in the RP-II group. The positive surgical margin rates in the RP-II group were similar to or lower than those in the OP groups when stratified by pathologic stage T2 and T3. From one month after surgery, RP-II patients had higher continence rates than OP-II patients. For patients 60 years old, recovery of potency was better in the RP-II group. To conclude, RP by an experienced surgeon may have a similar or lower positive surgical margin rate than OP. Additionally, RP may lead to a shorter duration of bladder catheterization and hospital stay and better recovery of continence and potency than obtainable by OP.

Robot-assisted versus open radical prostatectomy: a comparison of one surgeon’s outcomes.


Ahlering TE, Woo D, et al. Urology 2004; 63: 819.
OBJECTIVES: To compare internally one surgeon’s standard open radical prostatectomy (RP) and robot-assisted laparoscopic RP (RLP) results. RLP, like standard laparoscopic RP, ultimately needs to produce similar or improved results compared with standard RP techniques. Little information comparing RLP with standard RP exists.
METHODS: As an internal control, we selected the last 60 standard RPs performed by one surgeon (T.A.) before initiating RLPs. For the RLP group, we selected cases 46 to 105 (n = 60) after the learning curve had adequately matured. We compared the clinical characteristics, perioperative results, and early clinical outcomes.

RESULTS: The study and control groups had similar clinical characteristics (age, body size, preoperative prostate-specific antigen level, clinical stage, and Gleason score). No statistically significant differences were found between groups for prostate size, pT stage, Gleason score, or margin status (16.7% versus 20%; P = nonsignificant). The RLP group had a statistically significant advantage for estimated blood loss (103 versus 418 mL), postoperative hemoglobin change (1.6 versus 3.3 mg/dL), and hospital stay (1.02 versus 2.2 days). Complete continence (0 pads) at 3 months of follow-up and the rate of postoperative complications were similar for the RLP and RP groups (76% versus 75% and 6.7% versus 10%, respectively).
CONCLUSIONS: We present the results of RLP and RP performed by one surgeon. With only a 100-case experience, RLP had oncologic and urinary outcomes that were at least equal to those after RP. RLP offers the benefits of minimally invasive surgery and does not compromise clinical or pathologic outcomes.

A prospective comparison of radical retropubic and robot-assisted prostatectomy: experience in one institution.


Tewari A, Srivasatava A, et al. BJU Int 2003; 92: 205.
The authors from the Vattikuti Institute in the USA report a prospective comparison of radical prostatectomy and robot-assisted prostatectomy. They found that the robot-assisted procedure was safer, and yielded favourable oncological and functional results. They also present work in association with the Department of Urology in Mansoura into robot-assisted radical cystoprostatectomy and urinary diversion, and point out the advantages and disadvantages associated with performing the most complex types of urinary diversion. There is also an interesting paper relating to the association between sexual factors and prostate cancer, from authors in institutions in Australia, New Zealand and Italy. They found that in a case-control study of men aged <70 years, ejaculatory frequency was negatively associated with the risk of prostate cancer. Technology has made many contributions to the management of urological patients. The classic example is that of urinary stone management. Authors from the USA evaluated cyroablation of renal carcinoma in patients with solitary kidneys. They are encouraged by their results and suggest that there is merit in this treatment, but indicate the need for a longer follow-up.
OBJECTIVE: To prospectively compare standard radical retropubic prostatectomy (RRP) and the robotically assisted Vattikuti Institute prostatectomy (VIP) in the management of localized prostate cancer.

PATIENTS AND METHODS: The study was a single-institution, prospective, unrandomized comparison of histopathological, and functional outcomes, at baseline and during and after surgery, in 100 patients undergoing RRP and 200 undergoing VIP.
RESULTS: While the variables before surgery, the operative duration (163 vs 160 min) and pathological stages were comparable, there were significant differences in the measured outcomes. The blood loss was 910 and 150 mL for RRP and VIP, respectively, and transfusion was greater after RRP (67% vs none; both P < 0.001). There were four times as many complications after RRP (20% vs 5%, P < 0.05), the haemoglobin level at discharge was lower (100 vs 130 g/L, P < 0.005) and the hospital stay longer (3.5 vs 1.2 days; P < 0.05). Most (93%) of VIP and none of the RRP patients were discharged within 24 h (P < 0.001); the duration of catheterization was twice as long after RRP (15.8 vs 7 days; P < 0.05). Positive margin was more frequent after RRP (23% vs 9%, P < 0.05). After VIP, patients achieved continence and return of erections more quickly than after RRP (160 vs 44, and 180 vs 440 days, both P < 0.5). The median return to intercourse was 340 days after VIP but after RRP half the patients have as yet not resumed intercourse at 700 days (P < 0.05).
CONCLUSIONS: The VIP procedure appears to be safer, less bloody and requires shorter hospitalization and catheterization. The oncological and functional results were favourable in patients undergoing VIP.

Κλινικές Μελέτες: Ρομποτική σε σύγκριση με την Ακτινοθεραπεία

1. Long-term survival probability in men with clinically localized prostate cancer treated either conservatively or with definitive treatment (radiotherapy or radical prostatectomy)
   Tewari A, Ramana JD, et al. 
Urology 2006; 68: 1268.
   Objectives: To report the long-term survival probability in more than 3000 men with localized prostate cancer treated either conservatively or by definitive treatment (radiotherapy or radical prostatectomy).
   Methods: 
We studied 3159 men with biopsy-confirmed, clinically localized prostate cancer diagnosed from 1980 to 1997. We restricted our analysis to men 75 years of age or younger. The extent of comorbid disease was measured using the Charlson score. The Cox proportional hazards regression model was used to compare long-term survival in patients who were treated conservatively versus survival in patients treated with either radiotherapy or radical prostatectomy.
   Results: After adjusting for age, race, tumor grade, comorbid disease, income status, and year of diagnosis, the overall survival rate at 15 years was 35% for conservative management, 50% for radiotherapy, and 65% for radical prostatectomy. The corresponding prostate cancer-specific survival rates were 79%, 87%, and 92%. Patients undergoing radiotherapy or radical prostatectomy had lower overall mortality than patients undergoing conservative management (adjusted relative risk 0.67 for radiotherapy and 0.41 for prostatectomy; P <0.001). The increase in the survival duration was 4.6 years with radiotherapy and 8.6 years with radical prostatectomy.
   Conclusions: The results of this study have shown that compared with conservative management, both radiotherapy and radical prostatectomy increase survival for men with localized prostate cancer.
2. Long-Term Survival in Men With High Grade Prostate Cancer: A Comparison Between Conservative Treatment, Radiation Therapy and Radical Prostatectomy – A Propensity Scoring Approach
   Tewarin A, Divine G, et al. 
J Urol 2007; 177: 911.
   Purpose:
We performed a retrospective cohort study using propensity score analysis to calculate long-term survival in patients with prostate cancer with Gleason score 8 or greater who were treated with conservative therapy, radiation therapy and radical prostatectomy.
   Materials and Methods: Between January 1, 1980 and December 31, 1997, 3,159 patients in the Henry Ford Health System were diagnosed with clinically localized prostate cancer. Of these patients 453 had a Gleason score of 8 or greater in the biopsy specimen and they were the cohort. The end points were overall and prostate cancer specific survival. Propensity score analysis was used to more precisely compare the 3 treatments of observation, radiation and radical prostatectomy. Median patient followup was longer in the radical prostatectomy arm than in the conservative treatment and radiation therapy arms (68 months vs 52 and 54, respectively).
   Results:
Of the 453 patients 197 (44%) were treated conservatively, 137 (30%) received radiation therapy and 119 (26%) underwent radical prostatectomy. Using propensity scoring analysis median overall survival for conservative therapy, radiation and radical prostatectomy was 5.2, 6.7 and 9.7 years, respectively. Median cancer specific survival was 7.8 years for conservative therapy and more than 14 years for radiation therapy and radical prostatectomy. The risk of cancer specific death following radical prostatectomy was 68% lower than for conservative treatment and 49% lower than for radiation therapy (p <0.001 and 0.053, respectively).
   Conclusions:
Survival of men with high grade prostate cancer can be improved by radical prostatectomy or radiation therapy.

Μελέτες έτους 2009
Ficarra V, Novara G, et al. A prospective, non-randomized trial comparing robot-assisted laparoscopic and retropubic radical prostatectomy in one European institution. BJU Int 2009; 104: 534. Περίληψη

Rocco B, Matei DV, et al. Robotic vs open prostatectomy in a laparoscopically naive centre: a matched-pair analysis BJU Int 2009 May 5. Περίληψη

Krambeck AE, DiMarco DS, et al. Radical prostatectomy for prostatic adenocarcinoma: A matched comparison of open retropubic and robot-assisted techniques. BJU Int 2009; 103: 448. Περίληψη

Yee DS, Narula N, et al. Robot-Assisted Radical Prostatectomy: Current Evaluation of Surgical Margins in Clinically Low-, Intermediate-, and High-Risk Prostate Cancer. J Endourol 2009; 23: 1461.

Μελέτες έτους 2008
Ham WS, SY Park, et al. Open versus robotic radical prostatectomy: A prospective analysis based on a single surgeon’s experience. Journal of Robotic Surgery 2008; 2: 235.

Μελέτες έτους 2007
Borin JF, Skarecky DW, et al. Impact of urethral stump length on continence and positive surgical margins in robot-assisted laparoscopic prostatectomy. Urology 2007; 70: 173. Περίληψη

Badani KK, Kaul S, et al. Evolution of robotic radical prostatectomy: assessment after 2766 procedures. Cancer 2007; 110: 1951. Περίληψη

Boris RS, Kaul SA, et al. Radical prostatectomy: a single surgeon comparison of retropubic, perineal, and robotic approaches. Can J Urol 2007; 14: 3566. Περίληψη

Shah KS, Thaly RK, et al. Peri-operative Outcomes of Robotic Assisted Radical Prostatectomy: A Single Surgeon Experience. AUA 2007.

Patel AS, Shah KK, et al. Operative Complications of Robotic assisted Radical Prostatectomy: The Learning curve and Beyond – A single surgeon series. AUA 2007.

Patel VR, Thaly R, et al. Robotic radical prostatectomy: outcomes of 500 cases. BJU Int 2007; 99: 1109. Περίληψη

Haliloglu A, Baltaci S, et al. Penile length changes in men treated with androgen suppression plus radiation therapy for local or locally advanced prostate cancer. Findings support observations of decreased penile length after neoadjuvant hormonal therapy plus external beam radiation therapy for local or locally advanced prostate cancer. J Urol 2007; 177: 128. Περίληψη

Μελέτες έτους 2006
Menon M, Shrivastava A, et al. Vattikuti Institute prostatectomy: contemporary technique and analysis of results. Eur Urol 2007;51: 648. Περίληψη

Ahlering TE, Skarecky D, et al. Impact of cautery versus cautery-free preservation of neurovascular bundles on early return of potency. J Endourol 2006; 20: 586. Περίληψη

Kaul S, Savera A, et al. Functional outcomes and oncological efficacy of Vattikuti Institute prostatectomy with Veil of Aphrodite nerve-sparing: an analysis of 154 consecutive patients. BJU Int 2006; 97: 467. Περίληψη

Μελέτες έτους 2005
Menon M, Kaul S, et al. Potency following robotic radical prostatectomy: a questionnaire based analysis of outcomes after conventional nerve sparing and prostatic fascia sparing techniques. J Urol 2005; 174: 2291. Περίληψη

Ahlering TE, Eichel L, et al. Feasibility study for robotic radical Prostatectomy cautery-free neurovascular bundle preservation. Urology 2005; 65: 994. Περίληψη

Ahlering TE, Eichel L, et al. Rapid communication: early potency outcomes with cautery-free neurovascular bundle preservation with robotic laparoscopic radical prostatectomy. J Endourol 2005; 19: 715. Περίληψη

Baxter N, Tepper J, et al. 2005. Increased Risk of Rectal Cancer After Prostate Radiation: A Population-Based Study. Gastroenterology 2005; 128: 819.

Patel V. Robotic-assisted laparoscopic dismembered pyeloplasty. Urology 2005; 66: 45. Περίληψη

Patel VR, Tully AS, et al. Robotic radical Prostatectomy in the community setting – the learning curve and beyond: initial 200 cases. Urology 2005; 174: 269. Περίληψη

Μελέτες έτους 2004
Ahlering TE, Eichel L, et al. Robotic radical Prostatectomy: a technique to reduce pT2 positive margins. Urology 2004; 64: 1224. Περίληψη

Ahlering TE, Woo D, et al. Robot-assisted versus open radical prostatectomy: a comparison of one surgeon’s outcomes. Urology 2004; 63: 819. Περίληψη

Basillote JB, Ahlering TE, et al. Laparoscopic radical prostatectomy: review and assessment of an emerging technique. Surg Endosc 2004; 18: 1694. Περίληψη

Lee DI, Eichel L, et al. Robotic laparoscopic radical Prostatectomy with a single assistant. Urology 2004; 63: 1172. Περίληψη

Menon M, Hemal AK, et al. The technique of apical dissection of the prostate and urethrovesical anastomosis in robotic radical prostatectomy. BJU Int 2004; 93: 715. Περίληψη

Menon M, Tewari A, et al. Vattikuti Institute prostatectomy, a technique of robotic radical prostatectomy for management of localized carcinoma of the prostate: experience of over 1100 cases. Urol Clin North Am 2004; 31: 701. Περίληψη

Μελέτες έτους 2003
Ahlering TE, Skarecky D, et al. Successful transfer of open surgical skills to a laparoscopic environment using a robotic interface: initial experience with laparoscopic radical prostatectomy. J Urol 2003; 170: 1738. Περίληψη

Bentas W, Wolfram M, et al. Robotic technology and the translation of open radical prostatectomy to laparoscopy: the early Frankfurt experience with robotic radical prostatectomy and one year follow-up. Eur Urol 2003; 44: 175. Περίληψη

Kaouk JH, Desai MM, et al. Robotic assisted laparoscopic sural nerve grafting during radical prostatectomy: initial experience. J Urol 2003; 170: 909. Περίληψη

Menon M. Robotic radical retropubic prostatectomy. BJU Int 2003; 91: 175. Περίληψη

Menon M, Hemal AK, et al. Nerve-sparing robot-assisted radical cystoprostatectomy and urinary diversion. BJU Int 2003; 92: 232. Περίληψη

Menon M, Tewari A, et al. Robotic radical prostatectomy and the Vattikuti Urology Institute technique: an interim analysis of results and technical points. Urology 2003; 61 (Suppl 1): 15. Περίληψη

Perer E, Lee DI, et al. Robotic revelation: laparoscopic radical prostatectomy by a nonlaparoscopic surgeon. J Am Coll Surg 2003; 197: 693. Περίληψη

Tewari A, Menon M. Vattikuti Institute Prostatectomy: Surgical technique and current results. Curr Urol Rep 2003; 4: 119. Περίληψη

Tewari A, Peabody JO, et al. An operative and anatomic study to help in nerve sparing during laparoscopic and robotic radical prostatectomy. Eur Urol 2003; 43: 444. Περίληψη

Tewari A, Srivasatava A, et al. A prospective comparison of radical retropubic and robot-assisted prostatectomy: experience in one institution. BJU Int 2003; 92: 205. Περίληψη

Van Velthoven RF, Ahlering TE, et al. Technique for laparoscopic running urethrovesical anastomosis: the single knot method. Urology 2003; 61: 699. Περίληψη

Μελέτες έτους 2002
Menon M, Shrivastava A, et al. Laparoscopic and robot assisted radical prostatectomy: establishment of a structured program and preliminary analysis of outcomes. J Urol 2002; 168: 945. Περίληψη

Menon M, Tewari A, et al. Prospective comparison of radical retropubic prostatectomy and robot-assisted anatomic prostatectomy: the Vattikuti Urology Institute experience. Urology 2002; 60: 864. Περίληψη

Tewari A, Peabody J, et al. Technique of da Vinci robot-assisted anatomic radical prostatectomy. Urology 2002; 60: 569. Περίληψη

Σύγκριση Θεραπειών – Αυτοπεποίθηση κατανοώντας την κατάσταση

Για τον εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη η ολική αφαίρεση του προστάτη με την ριζική προστατεκτομή θεωρείται παραδοσιακά ο οριστικός τρόπος θεραπείας του καρκίνου.1

1. Αφαιρώντας τον καρκινωματώδη προστάτη είναι δυνατή η ακριβής διαπίστωση της έκτασης και της φύσης του καρκίνου. Αυτό το σημείο είναι πολύ σημαντικό: σε κλινικές μελέτες το 35% των όγκων είναι υποσταδιοποιημένοι. Μ’ άλλα λόγια αυτό σημαίνει ότι είναι περισσότερο επιθετικοί και πιο εξαπλωμένοι απ’ ότι τα αποτελέσματα της προεγχειρητικής εκτίμησης και βιοψίας έδειξαν.
2. Η κατάσταση των χειρουργικών ορίων αναφέρεται στην παρουσία ή όχι καρκίνου σε επαφή με την εξωτερική επιφάνεια του προστάτη που αφαιρέθηκε. Αρνητικά χειρουργικά όρια σημαίνει ότι ολόκληρη η εξωτερική επιφάνεια του προστάτη είναι ελεύθερη από καρκιικά κύτταρα και ότι ό καρκίνος περιβάλλεται από υγιή στρώματα ιστών και άρα έχει αφαιρεθεί πλήρως. Τα αρνητικά χειρουργικά όρια είναι ένας πολύ καλός δείκτης ότι όλος ο καρκίνος έχει πλήρως εξαιρεθεί.

Αυτός ο οδηγός προσφέρει πληροφορίες για την χειρουργική θεραπεία του καρκίνου του προστάτη, η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί με ένα πολύ ακριβή, ελάχιστα τραυματικό τρόπο χρησιμοποιώντας το ρομποτικό σύστημα da Vinci.

• Σύγκριση επιβίωσης από καρκίνο
• Χειρουργική Ακρίβεια με το da Vinci

Θέματα Ακριβείας:

• Έλεγχος καρκίνου
• Σεξουαλική λειτουργία
• Συμπτώματα Ούρησης
• da Vinci vs. Ακτινοθεραπεία
• da Vinci vs. Ανοιχτό χειρουργείο vs. Λαπαροσκόπηση
• Σημαντικές συγκριτικές μελέτες
• da Vinci: Επιστροφή στη Ζωή σας

Χειρουργείο: διατήρηση στο μέγιστο των επιλογών σας

Διαλέγοντας το χειρουργείο σε σχέση με την ακτινοβολία μπορεί ν’ ανακαλυφθεί ευκολότερα μία υποτροπή καρκίνου μέσω μίας προσεχτικής παρακολούθησης του PSA μετά από μία ριζική προστατεκτομή παρά μετά από ακτινοθεραπεία.3 Βοηθάει επίσης στη διατήρηση της επιλογής της ακτινοβολίας εάν ο καρκίνος υποτροπιάσει και επανεμφανισθεί. Μετά την ακτινοβολία υπάρχει καταστροφή των γύρω από τον προστάτη ιστών και οργάνων. Εάν οι ιστοί υποστούν βλάβη η νευροπροστατευτική επέμβαση παύει να είναι μία επιλογή σε περίπτωση καρκινικής υποτροπής. Η ακτινοβολία παραμένει όμως μία αποτελεσματική και σίγουρη επιλογή για τους ασθενείς με υποτροπή καρκίνου του προστάτη μετά από ριζική προστατεκτομή.4

Σύγκριση επιβίωσης από καρκίνο – Μακροχρόνια επιβίωση και εντοπισμένος καρκίνος του προστάτη

Σε κάθε θεραπεία καρκίνου ο πρωταρχικός σκοπός είναι η επιβίωση. Διάφορες μεγάλες μελέτες συμπεραίνουν ότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα για μακροχρόνια επιβίωση σε ασθενείς που υποβάλλονται σε χειρουργείο σε σύγκριση με άλλες θεραπείες.

Μία μελέτη σε 3.159 ασθενείς έδειξε ότι 15 χρόνια μετά την θεραπεία, εκείνοι οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε ριζική προστατεκτομή είχαν 40% χαμηλότερο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του προστάτη σε σύγκριση με τους ασθενείς που αντιμετωπίστηκαν με ακτινοβολία.1

Σε μία μελέτη με 844 ασθενείς με εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη, οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε προστατεκτομή είχαν υψηλότερα ποσοστά επιβίωσης από καρκίνο του προστάτη σε σύγκριση με τους άνδρες που επέλεξαν άλλες μορφές θεραπείας.2

Ακρίβεια με την da Vinci Χειρουργική

Το σύστημα da Vinci εξασφαλίζει στον Ουρολόγο ένα πλήθος κλινικών πλεονεκτημάτων που του δίνουν την δυνατότητα να πραγματοποιεί με μεγαλύτερη ακρίβεια και ασφάλεια την χειρουργική επέμβαση:

Ακρίβεια
Τα λεπτά πολυ-αρθρωτά εργαλεία του συστήματος da Vinci, που μοιάζουν σαν μικρά ανθρώπινα χεράκια, έχουν πολύ μεγαλύτερο εύρος κινήσεων απ’ ότι ο ανθρώπινος καρπός. Το ρομποτικό σύστημα da Vinci φιλτράρει άμεσα κάθε τρέμουλο των χεριών του χειρουργού και κάνει τις κινήσεις πιο πλαστικές και κλιμακωτές δίνοντας περισσότερη βαρύτητα στην ακρίβεια και και στην φυσική ροή της κίνησης των ρομποτικών εργαλείων.

Τα ρομποτικά εργαλεία του συστήματος da Vinci έχουν την διάμετρο ενός μολυβιού.

Όραση
Η υψηλής ευκρίνειας τρισδιάστατη όραση και η μεγέθυνση 10-15 φορές επιτρέπουν στον χειρουργό να βλέπει και τον καρκίνο και τους υγιείς ιστούς και τα αιμοφόρα αγγεία σε τέτοιο επίπεδο μεγέθυνσης και λεπτομέρειας που είναι πολύ ανώτερο από εκείνο που προσφέρει η ανοιχτή χειρουργική ή η συμβατική λαπαροσκοπική χειρουργική.

Η υψηλής ευκρίνειας τρισδιαστατη και μεγεθυμένη όραση δίνει την εντύπωση “κατάδυσης στον εσωτερικό κόσμο” του ασθενούς!

Έλεγχος
Το σύστημα da Vinci με την δυνατότητα για διαισθητική κίνηση (Intuitive Motion) εξασφαλίζει τον έλεγχο των κινήσεων των ρομποτικών εργαλείων επιτρέποντας στο χειρουργό να χρησιμοποιεί τις φυσικές κινήσεις όπως στην παραδοσιακή χειρουργική. H “Διαισθητική Χειρουργική” βοηθά τον Χειρουργό να χειρουργεί με την ίδια επιδεξιότητα και δεξιοτεχνία που έμαθε στο ανοιχτό χειρουργείο, αλλά τώρα προσαυξημένα με περισσότερη ακρίβεια. Αυτή η τεχνολογία διατηρεί μία αντίστοιχη με την ανθρώπινη ευθυγράμμιση ανάμεσα στο μάτι, στο χέρι και στο όργανο και εξασφαλίζει τον λεγόμενο διαισθητικό έλεγχο: όταν ο Χειρουργός περιστρέφει του χειροδιακόπτες (τα Joysticks) της κονσόλας του συστήματος da Vinci κατά την φορά του ρολογιού οι ρομποτικοί βραχίονες που βρίσκονται στην πλευρά του ασθενή περιστρέφονται επίσης κατά την ίδια φορά. Αυτή η “διαισθητική κίνηση” (intuitive motion) έρχεται σε αντίθεση με την λαπαροσκοπική χειρουργική, όπου ο χειρουργός κινεί τις λάβες των λαπαροσκοπικών οργάνων στην αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη που θέλει να κινήσει τις άκρες αυτών των οργάνων. Αυτή η διαισθητική κίνηση μιμείται τις κινήσεις του ανοιχτού χειρουργείου αλλά με μεγαλύτερη ακρίβεια είναι ένα επιπλέον πλεονέκτημα της ρομποτικής τεχνολογίας.

Οι κινήσεις των ρομποτικών εργαλείων είναι διαισθητικές (κίνηση προς τ’ αριστερά του χειριστηρίου μετακινεί το ρομποτικό εργαλείο επίσης προς τ’ αριστερά) και κλιμακωτές (κίνηση 6 εκταοστών του χειριστηρίου συνεπάγεται κίνηση 2 εκατοστών του ρομποτικού εργαλείου προς την ίδια φορά)

Έλεγχος Καρκίνου

Στην θεραπεία του καρκίνου του προστάτη, η Ακρίβεια παίζει ρόλο.

Στην θεραπεία του καρκίνου του προστάτη τα χιλιοστά κάνουν την διαφορά. Οι νευρικές ίνες και τα αιμοφόρα αγγεία είναι κολλημένα γύρω από τον προστάτη. Για να διατηρηθούν αυτά τα νεύρα πρέπει προσεκτικά να διαχωρισθούν από τον προστάτη προτού αφαιρεθεί αυτός. Για σύγκριση η εξωτερική ακτινοβολία μπορεί να προκαλεί αλλαγές που επεκτείνονται αρκετά χιλιοστά. Σε μία μελέτη ελέγχου νεοτέρας γενεάς ακτινοθεραπείας η μέση διακύμανση της επέκτασης του ακτινοβολημένου πεδίου ήταν 3 χιλιοστά.1 Αυτή η διακύμανση μπορεί προκαλέσει την μεταφορά διαφορετικών ποσοτήτων ενέργειας στα όρια του προστάτη εκεί που βρίσκονται τα στυτικά νεύρα.

Οι ρομποτικοί χειρουργοί χρησιμοποιούν την ακρίβεια, την όραση και τον έλεγχο που εξασφαλίζει το σύστημα da Vinci για να αφαιρέσουν τον καρκινωματώδη προστάτη διατηρώντας τα σημαντικά νεύρα και αιμοφόρα αγγεία.

Σε διάφορες μεγάλες δημοσιευμένες μελέτες η da Vinci Προστατεκτομή έδειξε ίδια και λιγότερα ποσοστά θετικών χειρουργικών ορίων (την εκτίμηση δηλαδή εάν έμειναν πίσω καρκινικά κύτταρα) συγκρινόμενη με άλλες μορφές χειρουργείου.

Τα θετικά χειρουργικά όρια μετά από da Vinci ριζική προστατεκτομή είναι σημαντικά λιγότερα σε σχέση μ’ άλλες χειρουργικές θεραπείες. Τα ονόματα παραπέμπουν στους συγγραφείς των μελετών.

Η κατάσταση των χειρουργικών ορίων αναφέρεται στην παρουσία ή όχι καρκίνου σε επαφή με την εξωτερική επιφάνεια του προστάτη που αφαιρέθηκε. Αρνητικά χειρουργικά όρια σημαίνει ότι ολόκληρη η εξωτερική επιφάνεια του προστάτη είναι ελεύθερη από καρκιικά κύτταρα και ότι ό καρκίνος περιβάλλεται από υγιή στρώματα ιστών και άρα έχει αφαιρεθεί πλήρως. Τα αρνητικά χειρουργικά όρια είναι ένας πολύ καλός δείκτης ότι όλος ο καρκίνος έχει πλήρως εξαιρεθεί.

Ο έλεγχος του καρκίνου του προστάτη διαφέρει και εξαρτάται κυρίως από το προεγχειρητικό στάδιο του καρκίνου και από την εμπειρία του χειρουργού. Για πρώτη φορά με την ρομποτική τεχνολογία δίνεται η ευκαιρία να μειωθεί η συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα (του χειρουργού δηλαδή) στην παραμονή των θετικών χειρουργικών ορίων και συνεπώς στον καλύτερο έλεγχο του καρκίνου του προστάτη.

Σεξουαλική λειτουργία

Ο προστάτης περιβάλλεται από λεπτά στρώματα νεύρων που υποστηρίζουν την στυτική λειτουργία. Πολλοί ασθενείς είναι υποψήφιοι για μία νευροπροστατευτική προστατεκτομή, αφαιρώντας ριζικά τον καρκινωματώδη προστάτη αλλά διατηρώντας στον μέγιστο βαθμό τα στυτικά νεύρα.

Ποσοστά επανόδου της στύσης 1 έτος μετά την da Vinci Προστατεκτομή. Τα ονόματα παραπέμπουν στους συγγραφείς των μελετών.

Διάφορες μελέτες έδειξαν ότι ασθενείς που ήταν προεγχειρητικά σεξουαλικά ικανοί παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα ανάρρωσης της σεξουαλικής λειτουργίας (οριζόμενη σαν στύση ικανή για κολπική διείσδυση) μέσα σ’ ένα χρόνο μετά την da Vinci Ριζική Προστατεκτομή. Εφαρμόζοντας ένα μετεγχειρητικό πρόγραμμα ανάρρωσης της σεξουαλικής λειτουργίας με φάρμακα και ειδικές ασκήσεις μπορεί να επιταχυνθεί η επάνοδος της αυτόματης στύσης.
Η ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει μακροχρόνια βλάβη των στυτικών νεύρων και των σημαντικών ιστών που συνεισφέρουν στην σεξουαλική λειτουργία. Πολλοί ασθενείς που υποβάλλονται σε βραχυθεραπεία ή εξωτερική ακτινοβολία αναπτύσσουν στυτική δυσλειτουργία (ακόμη και σε ποσοστό 50% σε ορισμένες μελέτες).5,6 Πολλοί επίσης ασθενείς που υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία πρέπει να λαμβάνουν και ορμονοθεραπεία, η οποία έχει άμεσα αρνητική επίδραση στην σεξουαλική λειτουργία.7

Συμπτώματα Ούρησης

Πολυάριθμες μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που υποβλήθηκαν σε da Vinci Ριζική Προστατεκτομή παρουσιάζουν ταχύτερη επάνοδο της εγκράτειας των ούρων μετεγχειρητικά σε σύγκριση με τους ασθενείς που υποβλήθηκαν σ’ άλλες μορφές χειρουργικής θεραπείας.

Ασθενείς μετά από ριζική προστατεκτομή αναφέρουν λιγότερους πόνους κατά την ούρηση σε σύγκριση με ασθενείς μετά από ακτινοθεραπεία (βραχυθεραπεία).

Χειρουργείο vs. Ακτινοθεραπεία

Οι παρακάτω πίνακες συγκρίνουν τ’ αποτελέσματα θεραπειών καρκίνου του προστάτη και ειδικότερα αντιπαραθέτοντας το χειρουργείο (ριζική προστατεκτομή), που θεωρείται ο χρυσός κανόνας για την θεραπεία του εντοπισμένου καρκίνου του προστάτη, με την ακτινοθεραπεία (θεωρούμενη σαν βραχυθεραπεία και σαν εξωτερική ακτινοβολία). Τα δεδομένα αφορούν την επιβίωση, την υποτροπή του καρκίνου, την συχνότητα εμφάνισης καρκίνου του ορθού και της ουροδόχου κύστης, την λειτουργία του εντέρου, την λειτουργία της ουροδόχου κύστης και της στύσης.

Σ’ αυτόν το πίνακα η ριζική προστατεκτομή περιλαμβάνει όλα τα είδη των ριζικών επεμβάσεων στον προστάτη (ανοιχτό χειρουργείο μέσω μίας μεγάλης τομής στην κοιλιά, συμβατική λαπαροσκοπική ριζική προστατεκτομή καθώς και da Vinci προστατεκτομή). Όπως μπορείτε να διαπιστώσετε το χειρουργείο προσφέρει μετρήσιμα σημαντικά περισσότερα προτερήματα συγκριτικά με την ακτινοβολία όσον αφορά την τα αποτελέσματα και την επιβίωση.

Da Vinci vs. Ανοιχτό Χειρουργείο vs. Λαπαροσκόπιση

Ο παρακάτω πίνακας επικεντρώνεται στα αποτελέσματα μετά από χειρουργείο για καρκίνο του προστάτη (ριζική προστατεκτομή) και συγκρίνει τα καλύτερα αποτελέσματα καθενός από τους τρεις τύπους επέμβασης. Όπως παρατηρείται η da Vinci προστατεκτομή έχει μετρήσιμα αποτελέσματα συγκριτικά με τις άλλες δύο μορφές επέμβασης (την παραδοσιακή ανοιχτή χειρουργική και την συμβατική λαπαροσκοπική ελάχιστα τραυματική επέμβαση)

Βασικές Συγκριτικές Μελέτες

1. Long-term survival probability in men with clinically localized prostate cancer treated either conservatively or with definitive treatment (radiotherapy or radical prostatectomy)
   Tewari A, Ramana JD, et al. Urology 2006; 68: 1268.
   Objectives: To report the long-term survival probability in more than 3000 men with localized prostate cancer treated either conservatively or by definitive treatment (radiotherapy or radical prostatectomy).
   Methods: We studied 3159 men with biopsy-confirmed, clinically localized prostate cancer diagnosed from 1980 to 1997. We restricted our analysis to men 75 years of age or younger. The extent of comorbid disease was measured using the Charlson score. The Cox proportional hazards regression model was used to compare long-term survival in patients who were treated conservatively versus survival in patients treated with either radiotherapy or radical prostatectomy.
   Results: After adjusting for age, race, tumor grade, comorbid disease, income status, and year of diagnosis, the overall survival rate at 15 years was 35% for conservative management, 50% for radiotherapy, and 65% for radical prostatectomy. The corresponding prostate cancer-specific survival rates were 79%, 87%, and 92%. Patients undergoing radiotherapy or radical prostatectomy had lower overall mortality than patients undergoing conservative management (adjusted relative risk 0.67 for radiotherapy and 0.41 for prostatectomy; P <0.001). The increase in the survival duration was 4.6 years with radiotherapy and 8.6 years with radical prostatectomy.
   Conclusions: The results of this study have shown that compared with conservative management, both radiotherapy and radical prostatectomy increase survival for men with localized prostate cancer.Κάντε κλικ ΕΔΩ για να κατεβάσετε ολόκληρο το άρθρο.
2. Long-Term Survival in Men With High Grade Prostate Cancer: A Comparison Between Conservative Treatment, Radiation Therapy and Radical Prostatectomy – A Propensity Scoring Approach
   Tewarin A, Divine G, et al. J Urol 2007; 177: 911.
   Purpose: We performed a retrospective cohort study using propensity score analysis to calculate long-term survival in patients with prostate cancer with Gleason score 8 or greater who were treated with conservative therapy, radiation therapy and radical prostatectomy.
   Materials and Methods: Between January 1, 1980 and December 31, 1997, 3,159 patients in the Henry Ford Health System were diagnosed with clinically localized prostate cancer. Of these patients 453 had a Gleason score of 8 or greater in the biopsy specimen and they were the cohort. The end points were overall and prostate cancer specific survival. Propensity score analysis was used to more precisely compare the 3 treatments of observation, radiation and radical prostatectomy. Median patient followup was longer in the radical prostatectomy arm than in the conservative treatment and radiation therapy arms (68 months vs 52 and 54, respectively).
   Results: Of the 453 patients 197 (44%) were treated conservatively, 137 (30%) received radiation therapy and 119 (26%) underwent radical prostatectomy. Using propensity scoring analysis median overall survival for conservative therapy, radiation and radical prostatectomy was 5.2, 6.7 and 9.7 years, respectively. Median cancer specific survival was 7.8 years for conservative therapy and more than 14 years for radiation therapy and radical prostatectomy. The risk of cancer specific death following radical prostatectomy was 68% lower than for conservative treatment and 49% lower than for radiation therapy (p <0.001 and 0.053, respectively).
   Conclusions: Survival of men with high grade prostate cancer can be improved by radical prostatectomy or radiation therapy.Κάντε κλικ ΕΔΩ για να κατεβάσετε ολόκληρο το άρθρο.

da Vinci: Επιστροφή στη ζωή σας

Η da Vinci Ριζική Προστατεκτομή για την θεραπεία του καρκίνου του προστάτη προσφέρει, σαν ελάχιστα επεμβατικό και τραυματικό χειρουργείο, πολυάριθμα πλεονεκτήματα συγκρινόμενη με την παραδοσιακή ανοιχτή επέμβαση. Χρησιμοποιώντας το σύστημα da Vinci, ο ρομποτικός ουρολόγος χειρουργεί μέσα από μικρές οπές των 5 με 12 χιλιοστών, οι οποίες έχουν το πάχος ενός μολυβιού.

Σύγκριση χειρουργικού τραύματος μεταξύ Ανοιχτής και Ρομποτικής (da Vinci) ριζικής Προστατεκτομής

Τα βασικά πλεονεκτήματα της da Vinci Ριζικής Προστατεκτομής περιλαμβάνουν:

• Συντομότερος χρόνος νοσηλείας1
• Σημαντικά λιγότερος πόνος2
• Λιγότερη απώλεια αίματος και ελάχιστες μεταγγίσεις3
• Λιγότερες ουλές4
• Ταχύτερη επάνοδο στις φυσιολογικές δραστηριότητες4

Παρά το γεγονός ότι η αρχική θεραπεία του καρκίνου του προστάτη έχει αποδειχθεί ότι είναι πολύ αποτελεσματική στην ίαση ή στην αντιμετώπιση του καρκίνου, οι ασθενείς πρέπει να καταλάβουν τις επιλογές τους όταν παρουσιασθεί μία υποτροπή (επανεμφάνιση) του καρκίνου.

Περισσότερες και καλύτερες επιλογές στην μάχη κατά της Υποτροπής μετά το χειρουργείο

Οι ασθενείς έχουν περισσότερες και καλύτερες επιλογές για την πλήρη αντιμετώπιση μίας υποτροπής του καρκίνου του προστάτη εάν επιλέξουν σαν αρχική θεραπεία του καρκίνου την προστατεκτομή (χειρουργική αφαίρεση του καρκινωματώδη προστάτη).

Ευκολότερη ανακάλυψη της υποτροπής του καρκίνου

Είναι ευκολότερο και απλούστερο για τον ουρολόγο που σας παρακολουθεί ν’ ανακαλύψει μία υποτροπή του καρκίνου εάν η χειρουργική αντιμετώπιση έχει εκλεγεί σαν πρώτης γραμμής θεραπεία σε σχέση με την εξωτερική ακτινοβολία ή βραχυθεραπεία. Με την εξέταση του PSA είναι πιο εύκολο ν’ ανακαλυφθεί η υποτροπή που συμβαίνει μετά την ριζική προστατεκτομή γιατί μετά το χειρουργείο το PSA πρέπει να μηδενισθεί ενώ μετά την ακτινοθεραπεία το PSA δεν μηδενίζεται γιατί ο προστάτη έχει παραμείνει.

Πως το χειρουργείο αλλάζει μετά την ακτινοβολία

Το χειρουργείο που πραγματοποιείται μετά από μία ακτινοθεραπεία (είτε εξωτερική ακτινοβολία είτε βραχυθεραπεία) για καρκίνο του προστάτη αναφέρεται συχνά σαν ριζική προστατεκτομή διάσωσης. Μία προστατεκτομή διάσωσης είναι περισσότερο δύσκολο να διενεργηθεί από μία προστατεκτομή που πραγματοποιείται πριν από οποιαδήποτε ακτινοθεραπεία. Η ακτινοβολία προκαλεί καταστροφή με συμφύσεις των γύρω ιστών καθιστώντας τον προσεχτικό διαχωρισμό και αποκάλυψη σημαντικών οργάνων και λειτουργικών ιστικών δομών εξαιρετικά δύσκολο. Είναι επίσης πολύ δύσκολο ή και αδύνατο να πραγματοποιηθεί μία νευροπροστατευτική ριζική προστατεκτομή μετά την ακτινοβολία. Γι’ αυτόν τον λόγο η προστατεκτομή διάσωσης έχει πολύ χειρότερα αποτελέσματα σε σχέση με την σεξουαλική λειτουργία και την εγκράτεια των ούρων απ’ ότι μία νευροπροστατευτική ριζική προστατεκτομή που διενεργείται πριν από οποιαδήποτε ακτινοβολία.

Η προστατεκτομή διάσωσης πραγματοποιείται μερικές φορές μετά από ανεπιτυχή ακτινοθεραπεία εάν ο καρκίνος εξακολουθεί να είναι εντοπισμένος. Η πιθανότητα επιτυχίας της προστατεκτομής διάσωσης κυμαίνεται από 10% έως 64%. ορισμένοι μάλιστα ειδικοί δεν συνιστούν την προστατεκτομή διάσωσης στις περισσότερες περιπτώσεις αποτυχίας της ακτινοθεραπείας. Οι σοβαρές επιπλοκές της προστατεκτομής διάσωσης είναι πολύ συχνές:10 φορές συχνότερες σε σχέση με άνδρες που δεν υποβλήθηκαν σε προηγούμενη ακτινοβολία. Για παράδειγμα η ακράτεια ούρων μετά από προστατεκτομή διάσωσης είναι συχνά δύσκολη στην αντιμετώπιση με φάρμακα, έκχυση κολλαγόνου ή άλλες στάνταρντ θεραπείες.

Διατηρώντας την επιλογή της ακτινοβολίας για τη θεραπεία της υποτροπής του καρκίνου

Οι ασθενείς είναι αδύνατο να υποστούν επιπλέον ακτινοβολία όταν αποτύχει η αρχική ακτινοθεραπεία. Οι επιπλοκές και οι καταστροφές που προκαλεί η δεύτερη σειρά ακτινοβολιών είναι σημαντικές. Οι ασθενείς, όμως, που έχουν υποτροπή του καρκίνου μετά από χειρουργείο μπορούν να υποβληθούν χωρίς σημαντικά προβλήματα σε ακτινοβολία με σκοπό την πλήρη ίαση από την υποτροπή.

Ένα ρομπότ ζωγραφίζει τη ζωή…

Το μέλλον της επανάστασης στην Μίκρο-Χειρουργική έχει ήδη αρχίσει: da Vinci ονομάζεται το υψηλής τεχνολογίας και αξίας 1,6 εκατομμυρίων ευρώ ρομποτικό μηχάνημα, το οποίο σβήνει στην Ελλάδα τα τριετή γενέθλια κεράκια του. Το ρομπότ-χειρουργός ήρθε στην Ελλάδα για να κάνει τις επεμβάσεις, που εκτελούσαν ήδη οι παραδοσιακοί χειρουργοί, με μεγαλύτερη ακρίβεια και αποτελεσματικότητα. Οι Έλληνες υποδέχθηκαν το νέο επίτευγμα της ιατρικής τεχνολογίας, όπως κάνουν με καθετί καινούριο: με περίσσιο μεσογειακό ταμπεραμέντο, δηλαδή με δυσπιστία από την μια πλευρά αλλά και μ’ έντονο ενθουσιασμό από την άλλη. Που βρίσκεται άραγε η αλήθεια για την χρήση αυτής της θαυμαστής τεχνολογίας; Μα φυσικά μέσα στην αίθουσα του χειρουργείου. Θέλοντας να βρούμε τον “ορό” της επιστημονικής αυτής αλήθειας χωθήκαμε στα άδυτα του χειρουργείου για να ανακαλύψουμε αν τα θαύματα της ιατρικής γίνονται όντως πραγματικότητα με τον da Vinci εν πλήρη δράση…

Έπειτα από αίτημα μας εισχωρούμε με ανυπομονησία και περιέργεια ένα καυτό πρωινό του Ιουλίου στον παγωμένο όροφο των χειρουργείων της μεγάλης και απρόσωπης κλινικής των βορείων προαστίων. Επιτέλους το ρολόι δείχνει οχτώ. Και όλοι φαίνεται να είναι σε θέση μάχης. Ο χειρουργός-ουρολόγος κ. Βασίλης Πουλάκης μας υποδέχεται στο «arbeitszimmer» του όπως χαμογελώντας και αστειευόμενος μας λέει στα γερμανικά: “Καλώς ήρθατε στον χώρο της εργασίας μου!” Η διαδικασία είναι τυπική αλλά και αυστηρή: πρέπει να αφήσουμε πίσω μας το μολυσμένο κόσμο της καθημερινότητας και να φορέσουμε τις αποστειρωμένες στολές του χειρουργείου. Μπροστά από την είσοδο αίθουσας του χειρουργείου μας καλημερίζει θερμά η χειρουργική ομάδα του κ. Πουλάκη: ο βοηθός χειρουργού, η εργαλειοδότρια, ο νοσοκόμος κίνησης και φυσικά ο αναισθησιολόγος. Από τις πρώτες κουβέντες μας φαίνεται η αυτοπεποίθηση και η αγάπη όλου του επιτελείου γι’ αυτό που κάνουν. Και είναι αναμενόμενο αφού καθημερινά εκτελούν τις πολυπλοκότερες ρομποτικές ουρολογικές επεμβάσεις έχοντας ίσως την μεγαλύτερη εμπειρία στην Ελλάδα.

Την παράσταση κλέβει ο «καλλιτέχνης-χειρουργός» του 21ου αιώνα, ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι! «Όταν μεταφέρω τον ασθενή στην αίθουσα χειρουργείου του συστήνω πρώτα απ’ όλα τον χειρουργό-ουρολόγο κύριο Ντα Βίντσι» μας λέει με περηφάνια ο νοσοκόμος κίνησης. Ο Λεονάρντο στέκεται επιβλητικός στην γωνιά του ντυμένος με την πλαστική χειρουργική του ενδυμασία και καλυμμένος με αποστειρωμένα σεντόνια. Έχει 2 μέτρα ύψος περίπου, τέσσερα μακριά σιδερένια χέρια και θυμίζει φιγούρα βγαλμένη από ταινία επιστημονικής φαντασίας. Στο κέντρο της αίθουσας του χειρουργείου είναι ξαπλωμένος ο εξηντάχρονος ασθενής με τον καρκίνο στο προστάτη που προσβλέπει στην ίαση του από τα μαγικά χέρια του ρομπότ. Ο μαέστρος του ανώδυνου ύπνου έχει τον πρώτο λόγο. Ο ασθενής βυθίζεται σιγά-σιγά ενώ παράλληλα η αίθουσα ξυπνάει από τον πρωινό λήθαργό της και η κίνηση ζωηρεύει. Όλα αποκτούν τον ρυθμό τους αθόρυβα. Ο Λεονάρντο ξυπνάει επίσης και πλησιάζει. Οι ρομποτικοί του βραχίονες εισάγονται απαλά στην κοιλιά του ασθενή μέσα από τις μικροσκοπικές τομές που σχεδόν αναίμακτα προετοίμασε η χειρουργική ομάδα. Στο ένα του χέρι κρατά την κάμερα με τα δύο μάτια, τα άλλα τρία είναι για να χειρουργεί. Αλήθεια ποιος χειρουργός χειρουργεί με τρία χέρια και βλέπει με δύο μάτια που μεγεθύνουν έως και 15 φορές; Μα φυσικά μόνο ένας που μπορεί να κάνει την Χειρουργική Υψηλής Τεχνολογίας Τέχνη: ο ρομποτένιος Ντα Βίντσι!

Το μηχάνημα κεντράρεται και σταθεροποιείται ανάμεσα στα πόδια του ασθενή. Ο κ. Πουλάκης βγάζει τα χειρουργικά σαμπό του, κάθεται άνετα στο σκαμπό και παίρνει την θέση του στην χειρουργική κονσόλα, ένα μηχάνημα που μοιάζει με τους προσομοιωτές αυτοκινήτων ταχύτητας ή αερομαχιών στα εργαστήρια της Φερράρι ή της NASA αντίστοιχα.

Τώρα διαπιστώνουμε αυτό που μας εξηγούσαν οι γιατροί πρωτύτερα: «Για προσέξτε! Δεν χειρουργεί το ρομπότ αλλά ο χειρουργός, ο κ. Πουλάκης, και το ρομπότ υπακούει απόλυτα στις εντολές του εκτελώντας με ακρίβεια τους χειρισμούς του. Είναι μέγας μύθος ότι οι ρομποτικές επεμβάσεις πραγματοποιούνται από το ρομπότ. Αν και το σύστημα da Vinci είναι ένα από τελειότερα επιτεύγματα της ιατρικής τεχνολογίας, δεν δουλεύει από μόνη της. Δεν είναι ακριβώς ένα ρομπότ με την κυριολεκτική σημασία του όρου, αλλά περισσότερο ένα εργαλείο τηλεχειρισμού, το οποίο κατευθύνεται από τον εξειδικευμένο χειρουργό, προσφέροντας του πολλαπλάσιες τεχνικές δυνατότητες κατά την διάρκεια μίας πολύπλοκης επέμβασης, που ακόμα και στην ανοικτή χειρουργική ο χειρουργός πολύ δύσκολα επιτυγχάνει.»

Το ρομπότ με τους τέσσερις βραχίονες του σαν τα χέρια της Ινδής θεάς Κάλι έχει πλέον εισχωρήσει στον εσωτερικό κόσμο του ασθενή. Ο βοηθός χειρουργού βρίσκεται δίπλα στο ρομπότ και στον ασθενή δίνοντας ένα τόνο ανθρώπινης πινελιάς και παρέμβασης. Ο ρόλος του δεύτερου γιατρού είναι καθοριστικός. Αλλάζει τα εργαλεία που είναι προσαρμοσμένα στους ρομποτικούς βραχίονες, για παράδειγμα όταν ο πρώτος χειρουργός, που είναι ο κ. Πουλάκης θέλει να κόψει, ο βοηθός του τροφοδοτεί τον Λεονάρντο με τον ψαλιδοβραχίονά του, για να ράψει τον στολίζει με το ρομποτικό βελονοκάτοχό του. Οι αλλαγές των εξαρτημάτων είναι αστραπιαίες και σταθερές όπως το επιβάλει η ροή της επέμβασης.

Ο κ. Πουλάκης έχει τα χέρια του σε δύο joystick – τηλεχειριστήρια – και τα γυμνά του πόδια στα πεντάλ. Θα μπορούσαν να είναι και τα τηλεχειριστήρια ενός σύγχρονου μαχητικού αεροσκάφους F-16, τα οποία τον πλοηγούν με ακρίβεια μέσα στο σώμα του ασθενούς. Εδώ οι ελιγμοί και οι προωθητικές κινήσεις του μαχητικού αεροσκάφους μεταφράζονται σε κινήσεις ακριβείας των εύκαμπτων ρομποτικών καρπών που περνούν δίπλα από ή αγγίζουν προσεκτικά αγγεία και νεύρα, αποφεύγοντας αιμορραγίες και τραυματισμούς, με την ίδια και ακόμη μεγαλύτερη ευλυγισία και ευελιξία απ’ ότι ο ανθρώπινος καρπός. «Οι κινήσεις των τζόιστικ είναι κινήσεις ακριβείας με πιστή αναπαραγωγή των κινήσεων του χεριού του χειρουργού.» μας εξηγεί ο κ. Πουλάκης. Και συνεχίζει: «Μία κίνηση 10 εκατοστών του χεριού μου μετατρέπεται σε κίνηση δύο εκατοστών του ρομποτικού βραχίονα. Αυτή η προσοχή στην μικρολεπτομέρεια κάνει την ρομποτική χειρουργική μικροχειρουργική τέχνη. Και επιπλέον: υπάρχει από το ρομποτικό μηχάνημα σύστημα απόσβεσης του ανθρώπινου τρέμουλου και μίας απότομης ή αδέξιας μη-ρυθμικής κίνησης που μπορεί να οφείλεται για παράδειγμα σε ανθρώπινη απότομη και λανθασμένη κίνηση.» Ο Λεονάρντο είναι λοιπόν ένας έξυπνος μικροχειρουργός με σταθερότατο και αγέραστο χέρι χωρίς καθόλου Πάρκινσον! Τα πόδια του χειρουργού είναι στα πεντάλ της κονσόλας. Θα μπορούσαν βέβαια να ήταν και τα πεντάλ μίας πανάκριβης Φερράρι, αλλά αυτά είναι περισσότερα, 5 δηλαδή. Στο σχόλιο μας αυτό απαντά η γερμανική και ψυχρή λογική του κ. Πουλάκη: «Ένα ρομποτικό μηχάνημα που κοστίζει πολλαπλάσια ενός τέτοιου πολυτελούς αυτοκινήτου δικαιούται να έχει παραπάνω ποδοδιακόπτες!» Το ένα πεντάλ εστιάζει την κάμερα, το δεύτερο λειτουργεί σαν συμπλέκτης ανάμεσα στις θέσεις των βραχιόνων του ρομπότ, το τρίτο χειρίζεται τις κινήσεις της κάμερας και τα δύο τελευταία είναι για τις διαθερμίες αιμόστασης των ρομποτικών εργαλείων.

Όλα αυτά μας φαίνονται αρκετά πολύπλοκα. Υπάρχει «σχολή οδηγών» για ρομποτικούς χειρουργούς; «Όντως είναι πολύπλοκα και δύσκολα στο χειρισμό τους.» μας αναλύει ο οικοδεσπότης μας. «Απαιτείται η εμπειρία και η γνώση του ανοιχτού χειρουργείου καθώς και η μαθητεία κοντά στις πρωτοπόρες κλινικές και δίπλα στους καλύτερους ρομποτικούς χειρουργούς του κόσμου. Φυσικά η εμπειρία της λαπαροσκοπικής χειρουργικής είναι αναντικατάστατη και η εξάσκηση σε ειδικά κέντρα εκπαίδευσης είναι μοναδική.» Με υπερηφάνεια και αυτοπεποίθηση μας διηγείται ο κ. Πουλάκης ότι η πρώτη ρομποτική ριζική προστατεκτομή στον κόσμο έγινε στην Ουρολογική κλινική του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης το 2000 και είχε την ευκαιρία και τύχη να είναι σαν βοηθός στην ομάδα των ουρολόγων που πρωτοξεκίνησαν και τελειοποίησαν τις πρώτες ρομποτικές επεμβάσεις παγκοσμίως. «Έχω δει και έχω συμμετάσχει στις πρώτες ρομποτικές ριζικές προστατεκτομές, όταν ακόμα στην Ελλάδα και σ’ όλον τον κόσμο μιλούσαν γι’ αυτές τις επεμβάσεις σαν να ήταν από άλλον πλανήτη!». Και μας εξηγεί και την λαπαροσκοπική του εμπειρία: «Στην Γερμανία το κόστος αγοράς και συντήρησης του ρομποτικού μηχανήματος είναι απαγορευτικό για ένα σύστημα υγείας που είναι κατά βάση δημόσιο και προσανατολισμένο περισσότερο από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο στο κόστος. Γι’ αυτό παράλληλα με την ρομποτική τεχνολογία αναπτύξαμε στην κλινική όπου και ήμουν πρώτος επιμελητής την λαπαροσκοπική ριζική προστατεκτομή σαν εναλλακτική λύση στην ρομποτική επέμβαση.» Ο κ. Πουλάκης είναι εκπαιδευμένος όχι μόνο στην ανοιχτή αλλά και στη ρομποτική και λαπαροσκοπική ουρολογία, έχοντας πραγματοποιήσει εκατοντάδες τέτοιων επεμβάσεων ήδη προτού έρθει στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 2006, όπου και εκτέλεσε την πρώτη ρομποτική προστατεκτομή στην χώρα μας. Με νοσταλγία θυμάται όταν ήταν ακόμη στην Φρανκφούρτη που ερχόντουσαν στην Πανεπιστημιακή κλινική όλα τα σημερινά “μεγάλα ονόματα” των σύγχρονων ρομποτικών ουρολόγων για να δουν τις πρώτες ρομποτικές επεμβάσεις καθώς και όταν εκείνος ανέλαβε υπεύθυνος του λαπαροσκοπικού τμήματος τους Έλληνες Ουρολόγους που πέρασαν από το φιλόξενο χειρουργείο της Κλινικής του. Και μην ξεχνάμε το κυριότερο για τον κ. Πουλάκη: Το θέμα της Υφηγεσίας του στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης που του έδωσε και τον τίτλο του Καθηγητή αφορά την προσωπική του εμπειρία από την εφαρμογή και τα αποτελέσματα της λαπαροσκοπικής ριζικής προστατεκτομής.

Για να μας δείξει ο χειρουργός μας ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στην λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική μας καλεί να δούμε μέσα από την διόπτρα, την διπλή οθόνη, μία για το αριστερό και μία για το δεξί μάτι, που έχει η χειρουργική κονσόλα. Έμεινα έκπληκτη σκύβοντας το κεφάλι μου, ακουμπώντας το μέτωπο μου στην ειδική υποδοχή και τελικά βάζοντας τα μάτια μου στην διόπτρα. Μία τρισδιάστατη μεγεθυμένη εικόνα απλώνεται μπροστά μου σαν να έχω βυθιστεί με το υποβρύχιο, τον Ναυτίλο του Κάπτεν «Λεονάρντο Ντα Βίντσι» μερικές δεκάδες εκατοστά κάτω από την επιφάνεια του δέρματος! «Με την λαπαροσκοπική τεχνική βλέπουμε δισδιάστατα, σαν να βλέπουμε με το ένα μάτι, σαν Κύκλωπες.» ψιθυρίζει στο αυτί μου ο χειρουργός. Και συνεχίζει, ενώ παρακολουθώ με δέος το υποβρύχιο θέαμα: «Με την ρομποτική χειρουργική αντίθετα έχουμε τρισδιάστατη αντίληψη του χώρου, σαν να έχουμε κάνει κατάδυση μέσα σ’ ένα τεράστιο χειρουργικό πεδίο μέσα στο βάθος του σώματος του αρρώστου. Και μέσα σ’ αυτό τον τρισδιάστατα μεγεθυμένο χώρο που κολυμπά ο χειρουργός μπορεί και χειρίζεται τα ρομποτικά χεράκια σαν να είναι επέκταση των δικών του χεριών. Η ελευθερία κίνησης των ρομποτικών χεριών και βραχιόνων με την άνετη και ξεκούραστη πλοήγηση στο τρισδιάστατο περιβάλλον των αληθινών αισθήσεων είναι προτερήματα που μόνο η ρομποτική και όχι η λαπαροσκοπική τεχνική προσφέρει.» Και είναι μόνο αυτό; «Σκεφτείτε ότι κατά την λαπαροσκοπική επέμβαση πρέπει επί δύο περίπου ώρες να στέκομαι δίπλα στον ασθενή και να χειρουργώ πολλές φορές έχοντας μία κουραστική και σφιγμένη στάση σώματος. Αντίθετα, με την ρομποτική χειρουργική η εργονομική και ξεκούραστη θέση εργασίας του χειρουργού έχει πιθανόν και έμμεση θετική επίδραση στην έκβαση ενός δύσκολου και μεγάλου χειρουργείου!» προσθέτει με αφοπλιστική ειλικρίνεια ο κ. Πουλάκης.

Στην επόμενη ερώτησή μας κατά πόσο το da Vinci άλλαξε την πορεία της κλασσικής χειρουργικής τέχνης η απάντηση του κ. Πουλάκη είναι άμεση: “Σκεφτείτε ότι χάρις στην ρομποτική τεχνολογία αλλάζει και βελτιώνεται και η χειρουργική μας αντίληψη γενικά. Ο προστάτης βρίσκεται στο βαθύτερο σημείο του σώματος του άνδρα ακριβώς πίσω από την βάση του πέους. Όταν χειρουργούμε ανοιχτά καλά-καλά ούτε το ένα μας χέρι δεν χωρά στην στενή περιοχή που φιλοξενεί τον προστάτη ενώ λόγω του μεγάλου βάθους του πεδίου και της συνήθους αιμορραγίας που υπάρχει η ορατότητα είναι περιορισμένη και μόνο η αφή μας απομένει. Το ρομπότ αγγίζει σημεία που κανένα ανθρώπινο χέρι δεν θα μπορούσε, κόβει με ακρίβεια χιλιοστού, ράβει σαν μηχανή Singer, ανακαλύπτει και βλέπει ανατομικά στοιχεία που κανένα ανθρώπινο μάτι δεν τα έχει δει ακόμα.”

Η αίγλη του ανοιχτού χειρουργείου απομυθοποιείται! Αυτό που υποστηρίζεται από ορισμένους ότι με το ανοιχτό χειρουργείο βλέπουν καλύτερα αν κάτι έχει ξεφύγει και μπορούν να «καθαρίσουν» τον ασθενή ασφαλέστερα από τον καρκίνο γκρεμίζεται μπροστά σ’ αυτό που βλέπουν τα μάτια μου. Πραγματικά δεν το πιστεύω! Ο προστάτης που φυσιολογικά έχει το μέγεθος ενός κάστανου φαίνεται τεράστιος σαν καρπούζι. Τα αγγεία και τα νεύρα που είναι υπεύθυνα για την στύση που φυσιολογικά είναι σαν λεπτές τρίχες διακρίνονται σαν κορδόνια παπουτσιών. Οι λεμφαδένες ξεχωρίσουν σαν ώριμα τσαμπιά σταφυλιών. Αλλά τα μάτια μας δεν χορταίνουν να κοιτάζουν αυτή την άγνωστη φύση, που αν θέλουμε μπορούμε να πλησιάσουμε κοντύτερα, να ζουμάρουμε σε ένα από τα τόσα άγνωστα πλάσματά της, να πλησιάσουμε πιο κοντά στο σημείο της επέμβασης απ’ ότι επιτρέπει η ανθρώπινη όραση, και έτσι να εργαστούμε σε μικρότερη κλίμακα απ’ ότι επιτρέπει η συμβατική Χειρουργική. Και το συμπέρασμα του κ. Πουλάκη φαίνεται αληθοφανές: «Όταν όλη αυτή η ζουμαρισμένη εικόνα είναι και τρισδιάστατη και καθαρή χωρίς την παρεμβολή σταγόνας αίματος τότε ποιος βλέπει καλύτερα και κατά συνέπεια ποιος μπορεί να καθαρίσει τον ασθενή από τον καρκίνο ασφαλέστερα, εγώ που κάνω την επέμβαση ρομποτικά ή ο ανοιχτός χειρουργός που βασίζεται μόνο στις περιορισμένες ανθρώπινες αισθήσεις του;»

Όση ώρα παρατηρώ την επέμβαση όπως εξελίσσεται μου έρχονται στο νου τα λόγια που είχε πει κάποτε ο μεγάλος καλλιτέχνης Leonardo da Vinci «Ο ζωγράφος παλεύει και ανταγωνίζεται με τη φύση». Τόσα χρόνια μετά, η επιστήμη πάλεψε και κατάφερε να ανταγωνιστεί την τελειότητα της ζωγραφικής. Ο χειρουργός μαζί με τον καλλιτέχνη-ρομπότ ζωγραφίζουν την ζωή, δίνουν ξανά ζωή… Ο συντονισμός ανάμεσα στα έμψυχα πλάσματα και το ρομπότ, η αρμονία των κινήσεων των σιδερένιων ρομποτικών βραχιόνων και χεριών που πιάνουν, καυτηριάζουν και κόβουν θυμίζουν τις πινελιές που δίνουν χρώμα και νόημα στον μουντό καμβά της αρρωστημένης καθημερινότητας. Ο Λεονάρντο ακολουθεί πιστά τις ψηφιακές εντολές που του διαβιβάζονται από τους μοχλούς της κονσόλας που χειρίζεται ο κ. Πουλάκης και τις μετατρέπει με θαυμαστή ακρίβεια σε κινήσεις ζωής μέσα στο σώμα του ασθενή. Ένα ρομπότ ζωγραφίζει τη ζωή. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι ο Λεονάρντο είναι απλώς ένα ρομπότ. Κάνει πράγματα που άλλα έμψυχα όντα δεν θα μπορούσαν ούτε καν να φανταστούν: βλέπει τον προστάτη σαν τον Όλυμπο μεγάλο, τα αγγεία και τα νεύρα για την στύση φαίνονται σαν τον Πηνειό που κυλά δίπλα και σε επαφή με το βουνό, τα ευλύγιστα χέρια του θυμίζουν τον Τιραμόλα καθώς περιστρέφονται έως και 360 μοίρες και φτάνουν σε σημεία εντελώς απρόσιτα για την ανθρώπινη αφή και προπαντός η αρμονία των κινήσεων του μοιάζουν σαν εκείνες από μπαλέτο κλασσικής μουσικής.

Καθώς προχωράει η επέμβαση έχω την εντύπωση ότι είμαστε στην κορύφωση της εξέλιξης. Η χειρουργική ομάδα και οι επισκέπτες ουρολόγοι που ήρθαν να δουν και να εκπαιδευτούν ζωντανά στην ρομποτική τεχνική έχουν προσηλωθεί στις μεγάλες οθόνες που υπάρχουν γι’ αυτόν τον σκοπό για τους “σπιούνους” των χειρουργείων. “Στην δεξιά πλευρά του προστάτη δεν έχει καθόλου καρκίνο. Προσοχή πρέπει να διατηρήσουμε πλήρως το στυτικό νεύρο!” λέει με αποφασιστικότητα ο κ. Πουλάκης στον βοηθό του. “Δεν θέλω κανένα κάψιμο, καμία απότομη κίνηση. Το πέπλο της Αφροδίτης πρέπει να είναι πλήρες!” Αλήθεια τι είναι το πέπλο της Αφροδίτης; “Είναι η εικόνα που δίνει το διατηρημένο στυτικό νεύρο. Μόνο με την ρομποτική τεχνολογία μπορούμε τόσο καλά να το διατηρήσουμε έτσι ώστε να φαίνεται σαν την σάρπα της θεάς του έρωτα!” Τα πλεονεκτήματα του ρομπότ αποκτούν τώρα το νόημά τους “μεγεθυμένη εικόνα”, “ακρίβεια χιλιοστού”, “αναίμακτη επέμβαση”, “αρμονία κίνησης”, “έλλειψη τρόμου”… Μία άγαρμπη κίνηση, λίγα χιλιοστά λάθος χειρισμός και αυτός ο άνδρας δεν θα έχει καθόλου στύση από δω και μπρος. Και η ίδια ιστορία συνεχίζεται με την διατήρηση της εγκράτειας των ούρων και την εκτέλεση της αναστόμωσης, του ραψίματος δηλαδή ανάμεσα στην ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Η ταχύτητα ροής του χειρουργείου πέφτει, τα βήμα που κάνει το ρομπότ μετρημένα χιλιοστό με το χιλιοστό, η προσοχή φτάνει στο ζενίθ γιατί πλησιάζουμε στους αντικειμενικούς στόχους του χειρουργείου, πλήρης ίαση και ποιότητα ζωής, διατήρηση δηλαδή της εγκράτειας των ούρων και της στύσης.

Και στην ζωή όπως και στο χειρουργικό δράμα μετά την κορύφωση έρχεται η λύτρωση. Επιτέλους τα στυτικά νεύρα διατηρήθηκαν, ο προστάτης απελευθερώθηκε από τις συμφύσεις του με τους γύρω ιστούς, ο σφιγκτήρας έμεινε ανέπαφος και η αναστόμωση, το ράψιμο ανάμεσα στην κύστη και την ουρήθρα είναι στεγανό. Και η παράσταση τελειώνει με την αποχώρηση του βασικού πρωταγωνιστή: ο προστάτης μπαίνει σ’ ένα ειδικό σάκο και εξέρχεται διευρύνοντας μία από τις προηγούμενες οπές που ανοίξαμε. Έχουν ήδη περάσει δύο ώρες από την έναρξη του χειρουργείου και το ρομπότ τραβά τα χέρια του από το σώμα του αρρώστου. Ο ασθενής ξυπνά σιγά-σιγά και μεταφέρεται στον χώρο της ανάνηψης μέχρι να συνέλθει τελείως. Ο χειρουργός ακουμπά με ευγνωμοσύνη το χέρι του στην πλάτη του Λεονάρντο. Εξετάζοντας μετά προσεκτικά τον προστάτη που αφαιρέθηκε ευχαριστεί την ομάδα του λέγοντας: “Συγχαρητήρια σε όλους. Κάναμε άριστη δουλειά. Ο προστάτης βγήκε ακέραιος, η κάψα είναι ανέπαφη και τα νεύρα διατηρήθηκαν. Ο ασθενής μας θα ζήσει και πολλά και καλά χρόνια με ποιότητα ζωής…”

Κάποτε οι φράσεις«χειρουργική επέμβαση» και «καρκίνος του προστάτη» ήταν ικανές να ανατρέψουν μια ολόκληρη ζωή. Είχαν τη δύναμη, να προκαλέσουν φόβο, θλίψη, πανικό και μια αβεβαιότητα, που μετέτρεπε τη ζωή, σε ένα αγωνιώδες παιχνίδι με αμφίβολη έκβαση. «Κάνε άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά», έγραψε κάποτε ο Οδυσσέας Ελύτης. Και το άλμα έγινε. Η επιστήμη απέκτησε ένα πιστό βοηθό, που δείχνει μια εξαιρετική προσήλωση στη λεπτομέρεια και το τέλειο αποτέλεσμα. Τα άλματα της επιστήμης και της τεχνολογίας, κατάφεραν πολλές φορές να αποδειχθούν πιο γρήγορα από τη φθορά. Σε ένα συνεχή, όμως, αγώνα κανένα άλμα δεν μπορεί να θεωρηθεί ικανό, για να αναδείξει τους τελικούς νικητές και χαμένους. «Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή», έλεγε ο Ιπποκράτης, θέλοντας να τονίσει το αέναο αυτού του αγώνα. Το 1995 η ιπποκρατική τέχνη, θα συναντήσει την τέχνη του ρομπότ και μάλιστα διά χειρός…da Vinci. Η μουντή εικόνα, μοιάζει ήδη πιο ευχάριστη και αισιόδοξη. Το άλμα κατάφερε για μια ακόμη φορά να ξεπεράσει τη φθορά και ο βραχύς βίος επωφελήθηκε από τον μακρύ αγώνα της τέχνης. Το χαμόγελο σε αυτή την περίπτωση, δεν επιδέχεται πολλές ερμηνείες και ως εκ τούτου παύει να θεωρείται μυστηριώδες. Είναι σίγουρα χαμόγελο ικανοποίησης και αισιοδοξίας.

Ο κώδικας da Vinci

Τι είναι η ρομποτική ριζική προστατεκτομή;

Ο σκοπός της επέμβασης είναι να αφαιρεθεί ολοκληρωτικά ο προστάτης που έχει προσβληθεί από τον καρκίνο και να εξασφαλισθεί ότι τίποτα δεν θα παραμένει πίσω. Επιπλέον, ο χειρουργός σκοπεύει να διατηρήσει ανέπαφα τα νεύρα που είναι υπεύθυνα για την στύση ενώ επαναπροσεγγίζοτας και ράβοντας την ουροδόχο κύστη με την ουρήθρα σκοπεύει να διατηρήσει την εγκράτεια των ούρων. Η ρομποτική ριζική προστατεκτομή είναι μία πλήρως από τον χειρουργό ελεγχόμενη και κατευθυνόμενη επέμβαση, όπου το ρομποτικό μηχάνημα da Vinci χρησιμοποιείται στην αφαίρεση του καρκινωματώδη προστάτη και των γύρω λεμφαδένων. Είναι μία ελάχιστα τραυματική επέμβαση θεραπείας του καρκίνου του προστάτη.

Μπορεί να υποβληθεί κάθε ασθενής σε ρομποτική επέμβαση;

Όπως και για την ανοιχτή χειρουργική ή την ακτινοβολία έτσι και για την ρομποτική υπάρχουν κριτήρια επιλογής των ασθενών. Αυτά εξαρτώνται από την εμπειρία και τις ικανότητες του ρομποτικού χειρουργού. Σχεδόν κάθε ασθενής μπορεί να υποβληθεί σε επέμβαση είτε είναι αυτή ανοιχτή ή λαπαροσκοπική ή ρομποτική. Η παχυσαρκία, το μέγεθος του προστάτη, οι προηγούμενες επεμβάσεις και οι συνυπάρχουσες παθήσεις είναι το ίδιο σημαντικοί παράγοντες ανεξάρτητα αν η επέμβαση γίνει ανοιχτά ή ρομποτικά. Για την εμπειρία του κ. Πουλάκη κάθε ασθενής που μπορεί να χειρουργηθεί ανοιχτά μπορεί κάλλιστα να υποβληθεί και στην αντίστοιχη ρομποτική επέμβαση.
Ποιες άλλες επεμβάσεις γίνονται ρομποτικά στην ουρολογία;

Σχεδόν η πλειοψηφία των επεμβάσεων που εκτελούνται ανοιχτά μπορούν να γίνουν και ρομποτικά. Εκτός από την ριζική προστατεκτομή, η ολική ή μερική αφαίρεση του νεφρού ή του επινεφριδίου, η αφαίρεση κύστεων του νεφρού, η πυελοπλαστική σε στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής, η επανεμφύτευση του ουρητήρα στην κύστη σε περίπτωση στενωμάτων του ουρητήρα, η λεμφαδενεκτομή, η ανόρθωση της πρόπτωσης των γεννητικών οργάνων στην γυναίκα, και η ριζική κυστεκτομή με δημιουργία νεοκύστης είναι επεμβάσεις που γίνονται σήμερα με επιτυχία και ρομποτικά. Ιδιαίτερη μνεία χρήζει η τελευταία, η οποία δίνει τη δυνατότητα στους ασθενείς με διηθητικό καρκίνο της ουροδόχου κύστεως να απαλλαγούν από τη νόσο χωρίς να χρειάζεται να ξεχάσουν την σεξουαλικότητά τους! Οι ασθενείς αποκτούν μία ολοκαίνουργια ουροδόχο κύστη, που φτιάχνει ο χειρουργός με την την βοήθεια του ρομπότ από το λεπτό τους έντερο! Έτσι διαφυλάσσεται η ποιότητα ζωής τους, καταργείται η παρά φύση έδρα, η αντιαισθητική πρακτική (με το σακουλάκι ούρων έξω από το σώμα) που δημιουργεί μια μόνιμη αναπηρία, ενώ τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής επέμβασης σε σχέση με το ανοιχτό χειρουργείο είναι εμφανέστατα.

Οι ρομποτικές επεμβάσεις έχουν μεγαλύτερη επιτυχία από τις ανοιχτές ή λαπαροσκοπικές;

Η απάντηση σ’ αυτή την ερώτηση είναι αντικείμενο έντονων διαφωνιών μεταξύ των ειδικών. Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι με την ρομποτική τεχνική η επέμβαση είναι πιο επιτυχής ενώ ορισμένες άλλες συμπεραίνουν ότι όλες οι μέθοδοι είναι ισοδύναμες. Αυτό εξαρτάται πλήρως από το ποιος χειρίζεται το ρομπότ, τι εμπειρία και γνώσεις ανατομίας του προστάτη και των γύρω ιστών έχει. Χρησιμοποιώντας το ρομπότ ο κ. Πουλάκης μπορεί να διατηρήσει την σεξουαλική λειτουργία του άνδρα και την εγκράτεια των ούρων ενώ παράλληλα αφαιρείται πλήρως ο καρκίνος. Έχοντας την εμπειρία εκατοντάδων επεμβάσεων και από τις τρεις μεθόδους συνιστά ανεπιφύλακτα στους ασθενείς του την ρομποτική τεχνική λόγω της αδιαμφισβήτητης μεγαλύτερης επιτυχίας που έχει στα χέρια του στην περίπτωση του καρκίνου του προστάτη.

Ποια τα πλεονεκτήματα της ρομποτικής ουρολογίας για τον ασθενή;

Με τη ρομποτικά υποβοηθούμενη αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη για πρώτη φορά εξαλείφεται η πιθανότητα αιμορραγιών και τραυματισμών των περιφερειακών οργάνων και κυρίως των νεύρων που είναι υπεύθυνα για τη στυτική λειτουργία και την ούρηση και οι οποίες αποτελούσαν δύο βασικές επιπλοκές των παραδοσιακών μεθόδων. Επιπλέον, η πιθανότητα μεταγγίσεων και μετεγχειρητικού πόνου ελαχιστοποιείται, συντομεύει ο χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο και η επάνοδος στον φυσιολογικό τρόπο ζωής είναι γρηγορότερη και με καλύτερη ποιότητα ζωής. Η ανάρρωση είναι ταχύτερη λόγω της σημαντικά μικρότερης καρδιαγγειακής και αναπνευστικής επιβάρυνσης του ασθενούς. Τέλος επιτυγχάνεται καλύτερο κοσμητικό αποτέλεσμα εξαιτίας μικρότερων ουλών.

Τι ασφάλεια παρέχει η ρομποτική χειρουργική;

Υπάρχουν πολλά συστήματα ασφαλείας στην χρήση του ρομπότ. Δεν λειτουργεί ποτέ ανεξάρτητα από τον χειρουργό αλλά κατευθύνεται από τον χειρουργό. Δεν υπάρχει κανένας αυτοματισμός ή ημιαυτοματισμός εκτός της παρεμβολής του ανθρώπινου παράγοντα αφού όλες οι κινήσεις του ξεκινούν και τελειώνουν από τον χειρουργό. Ο μόνος τραυματισμός που μπορεί να συμβεί από την χρήση του ρομπότ είναι εάν ο χειρουργός τοποθετήσει τα ρομποτικά εργαλεία λανθασμένα σε κάποιο όργανο του σώματος. Εάν το μηχάνημα για οποιοδήποτε λόγο “κολλήσει”, γεγονός που μπορεί να συμβεί εξαιρετικά σπάνια, τότε ο κ. Πουλάκης μπορεί να συνεχίσει, λόγω της εμπειρίας του, την επέμβαση λαπαροσκοπικά, από τις ίδιες τρύπες που έγιναν για το ρομπότ, χωρίς να κάνει μεγαλύτερη τομή. Επιπλέον η ασφάλεια που δίνει στον χειρουργό είναι μεγαλύτερη από εκείνη του παραδοσιακού χειρουργείου γιατί με την ρομποτική τεχνική μπορεί ο χειρουργός για πρώτη φορά να βλέπει τρισδιάστατα και μεγεθυμένα έως και 15 φορές, έχοντας καλύτερη αντίληψη του βάθους, να χρησιμοποιεί μικρότερα εργαλεία που έχουν την ελευθερία κινήσεων του ανθρώπινου καρπού και τέλος να προσεγγίζει οπτικά και απτικά δυσπρόσιτα εσωτερικά όργανα με μεγαλύτερη ακρίβεια και σταθερότητα.

Ο κ. Βασίλης Πουλάκης είναι Χειρουργός Ουρολόγος – Ανδρολόγος, Διδάκτορας του Πανεπιστημίου Giessen, Γερμανίας και αναπληρωτής Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Φρανκφούρτης, Γερμανίας. Για περισσότερες πληροφορίες δείτε το βιογραφικό του κ. Πουλάκη.