Στένωση Πυελοουρητηρικής Συμβολής
Οι νεφροί: που βρίσκονται και ποια η λειτουργία τους; Οι νεφροί είναι δύο όργανα σε μέγεθος γροθιάς που βρίσκονται δεξιά και αριστερά από την σπονδυλική στήλη κάτω από τις πλευρές στο μέσο της πλάτης. Οι νεφροί φιλτράρουν και αφαιρούν με την μορφή των ούρων το πλεόνασμα των υγρών και των άχρηστων και βλαβερών ουσιών από το αίμα. Οι νεφροί κρατούν επίσης σταθερό το ισοζύγιο του αλατιού και άλλων ουσιών στο αίμα και παράγουν μία ορμόνη που βοηθάει στην παραγωγή των ερυθρών αιμοσφαιρίων του αίματος.
Παθήσεις των νεφρών ανευρίσκονται συχνότερα σε φυλετικές και εθνικές μειονότητες των ΗΠΑ παρά στον καυκάσιο πληθυσμό. Αφροαμερικανοί, Ασιάτες Αμερικανοί, Λατινοαμαερικανοί και Αμερικανοί κάτοικοι των νησιών του Ειρηνικού έχουν 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από νεφρική ανεπάρκεια απ’ ότι οι Ευρωπαίοι κάτοικοι της Αμερικής.
Μία από τις πιο συχνές καλοήθεις παθήσεις των νεφρών που προσβάλει κατά κύριο λόγο τα παιδιά είναι η συγγενής – δηλαδή εκ γενετής – απόφραξη στο σημείο που ο ουρητήρας συνδέεται με την νεφρική πύελο, την πυελοουρητηρική συμβολή. Η νεφρική πύελος είναι η σακοειδής διεύρυνση του αποχετευτικού συστήματος του νεφρού όπου συγκεντρώνονται τα ούρα που παράγονται στον νεφρό. Η νεφρική πύελος μοιάζει με “νιπτήρα” όπου χύνονται τα ούρα από τον νεφρό και κατόπιν συμβάλουν στον “αποχετευτικό αγωγό”, στον ουρητήρα δηλαδή, που τα μεταφέρει στην ουροδόχο κύστη. Το σημείο όπου ο νιπτήρας συνδέεται με τον αποχετευτικό αγωγό βρίσκεται το “σιφώνιο”, η πυελοουρητηρική συμβολή δηλαδή.
Η στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής προσβάλει 1 στα 1.500 παιδιά. Αυτή η απόφραξη συμβαίνει ήδη πριν την γέννηση καθώς σχηματίζονται τα νεφρά στο έμβρυο και διαγιγνώσκεται με το υπερηχογράφημα ελέγχου κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Κατά την στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής τα νεφρά παράγουν περισσότερη ποσότητα ούρων απ’ ότι μπορεί να αποχετεύει η νεφρική πύελος προς τον ουρητήρα. Αυτό προκαλεί μία υπερβολική συσσώρευση ούρων στην νεφρική πύελο και η οποία οδηγεί σε διάταση της νεφρικής πυέλου. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται υδρονέφρωση και είναι ορατή με το υπερηχογράφημα.
Αν και η συγγενής στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής είναι λιγότερο συχνή στους ενήλικες, μπορεί επίσης να οφείλεται σε νεφρολιθίαση, προηγούμενη επέμβαση στο νεφρό ή σε παθήσεις που προκαλούν φλεγμονή στο ανώτερο ουροποιητικό σύστημα.
Εάν αυτή η στένωση παραμείνει χωρίς θεραπεία μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές όπως λοιμώξεις, νεφρολιθίαση, χρόνιο πόνο και τελικά πλήρη καταστροφή του νεφρού με απώλεια της νεφρικής λειτουργίας.
Θεραπευτικές επιλογές
Η στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής θεραπεύεται συνήθως με την χειρουργική διεύρυνση της απόφραξης.
Οι χειρουργικές επεμβάσεις για καλοήθεις παθήσεις στους νεφρούς πραγματοποιούνται παραδοσιακά χρησιμοποιώντας μία μεγάλη ανοιχτή τομή στην οσφυική περιοχή για να προσεγγιστεί ο νεφρός. Άλλη μορφή χειρουργικής προσέγγισης είναι η συμβατική λαπαροσκόπηση, η οποία αν και ελάχιστα επεμβατική περιορίζει την δεξιότητα του χειρουργού και την πλήρη έλεγχο του χειρουργικού πεδίου σε σχέση με το ανοιχτό χειρουργείο.
da Vinci για Στένωση Πυελοουρητηρικής Συμβολής
Εάν κάποιος πρέπει και μπορεί να υποβληθεί σ’ ανοιχτή επέμβαση στο νεφρό για καλοήθη πάθηση τότε μπορεί να είναι και υποψήφιος για μία νέα ελάχιστα τραυματική αλλά πλήρως αποτελεσματική επέμβαση – την da Vinci ρομποτική χειρουργική.
Το da Vinci χρησιμοποιεί μία πρωτοπόρο τεχνολογία που βοηθάει τον χειρουργό να εκτελεί μία επέμβαση με μεγαλύτερη ακρίβεια απ’ ότι η συμβατική χειρουργική επιτρέπει. Προσφέρει διάφορα πλεονεκτήματα σε σχέση με την παραδοσιακή ανοιχτή χειρουργική, όπως:
- σημαντικά λιγότερο πόνο
- ελάχιστη απώλεια αίματος
- λιγότερες μεταγγίσεις
- μικρότερος κίνδυνος λοιμώξεων
- λιγότερες ουλές
- συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο
- συντομότερος χρόνος ανάρρωσης
- καλύτερη δυνατότητα διατήρησης του νεφρού ή της νεφρικής λειτουργίας σε συγκεκριμένο είδος επεμβάσεων
- καλύτερα κλινικά αποτελέσματα στις περισσότερες περιπτώσεις
Το σύστημα da Vinci αναπαράγει τις καλύτερες τεχνικές της ανοιχτής χειρουργικής και τις ενσωματώνει σε μία ελάχιστα τραυματική, ρομποτικά υποβοηθούμενη προσέγγιση. Η ακρίβεια και η δεξιότητα του χειρουργικού συστήματος da Vinci με την ποικιλία των ρομποτικών εργαλείων επιτρέπει την αντιμετώπιση της στένωσης της πυελοουρητηρικής συμβολής με μία ελάχιστα τραυματική προσέγγιση.
Αίτια Στένωσης Πυελοουρητηρικής Συμβολής
Η πιο συχνή αιτία απόφραξης του ουρητήρα στα παιδιά είναι η συγγενής στένωση στο σημείο που συνδέεται ο ουρητήρας με την νεφρική πύελο – στην πυελοουρητηρική συμβολή. Η πύελος είναι η σακοειδής διεύρυνση του αποχετευτικού συστήματος στο κέντρο του νεφρού όπου συλλέγονται τα ούρα και μεταφέρονται διαμέσου της χοάνης – της πυελοουρητηρικής συμβολής – στους ουρητήρες – τους σωλήνες που μεταφέρουν τα ούρα από τους νεφρούς στην ουροδόχο κύστη.
Κατά την στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής τα νεφρά παράγουν περισσότερη ποσότητα ούρων απ’ ότι μπορεί να αποχετεύει η νεφρική πύελος προς τον ουρητήρα. Αυτό προκαλεί μία υπερβολική συσσώρευση ούρων στην νεφρική πύελο, η οποία οδηγεί σε διάταση της νεφρικής πυέλου. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται υδρονέφρωση και είναι ορατή με το υπερηχογράφημα. Έτσι μπορεί να διαγνωσθεί η απόφραξη της πυελοουρητηρικής συμβολής και πριν την γέννηση του παιδιού.
Αν και η συγγενής στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής είναι λιγότερο συχνή στους ενήλικες, μπορεί επίσης να οφείλεται σε νεφρολιθίαση, προηγούμενη επέμβαση στο νεφρό ή σε παθήσεις που προκαλούν φλεγμονή στο ανώτερο ουροποιητικό σύστημα.
Η στένωση της πυελοουρητηρικής συμβολής οφείλεται σε δύο βασικούς παράγοντες: σε πραγματική στένωση από συμφύσεις ή φλεγμονώδεις διαταραχές του ουρητήρα ή σε εξωτερική πίεση από έκτοπο αγγείο πάνω στο οποίο ο ουρητήρας γωνιάζει.
Συμπτώματα Στένωσης Πυελοουρητηρικής Συμβολής
Η απόφραξη των ουρητήρων – των σωλήνων που μεταφέρουν τα ούρα από τους νεφρούς στην ουροδόχο κύστη – μπορεί να μην προκαλέσουν κανένα σύμπτωμα επιτρέποντας στον προσβεβλημένο νεφρό να λειτουργεί φυσιολογικά ακόμα και αν υπάρχει ένα σχετικό κώλυμα στην αποχέτευση των ούρων. Πολλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν και δεν μπορούν να ανακαλύψουν ότι έχουν αυτήν την κατάσταση εκτός και εάν υποβληθούν σ’ εξετάσεις γι’ άλλους λόγους. Μερικές φορές μπορεί να ψηλαφάται μία μάζα στην κοιλιά κατά την διάρκεια μίας εξετάσεως ρουτίνας από έναν γενικό ιατρό. Σ’ άλλες περιπτώσεις η απόφραξη του ουρητήρα μπορεί να προκαλέσει κοιλιακό πόνο ή πρόβλημα με τα ούρα.
H απόφραξη της πυελοουρητηρικής συμβολής προκαλεί:
- Πόνο στην οσφυϊκή περιοχή ή στη μέση. Ο πόνος είναι διαλείπων και μπορεί να ενταθεί με αυξημένη πρόσληψη
αλκοόλ, καφέ ή και άλλων υγρών. Ο πόνος μπορεί επίσης να εντοπίζεται στο πρόσθιο τοίχωμα της κοιλιάς και να αντανακλά προς τη βουβωνική περιοχή. - Κανένα σύμπτωμα, οπότε μπορεί να ανακαλυφθεί τυχαία κατά τη διάρκεια διερεύνησης με ακτινογραφικό ή υπερηχογραφικό έλεγχο άλλων άσχετων προβλημάτων υγείας.
- Σοβαρά συμπτώματα όπως κακουχία και υψηλό πυρετό εάν παρουσιασθεί ουρολοίμωξη λόγω της απόφραξης.
Αυτή η κατάσταση, η οποία εξελίχθηκε σε οξεία πυελονεφρίτιδα, χρήζει νοσοκομειακής περίθαλψης, επείγουσας παροχέτευσης των ούρων και φαρμακευτικής θεραπείας με ενδοφλέβια αντιβιοτικά.
Εάν υπάρχει πρόβλημα στην αποχέτευση των ούρων τότε μπορεί να διαταραχθεί και η νεφρική λειτουργία. Παθολογική ροή ούρων μπορεί να είναι υπεύθυνη για μία πλειάδα προβλημάτων και συμπτωμάτων ή επιπλοκών όπως πχ:
Λοίμωξη. Φυσιολογικά με την ροή των ούρων ξεπλένονται τα μικρόβια και έτσι προστατεύονται οι νεφροί και το ουροποιητικό σύστημα από την παθολογική ανάπτυξη των μικροβίων. Σε περίπτωση κωλύματος στην αποχέτευση των ούρων τα ούρων παγιδεύονται στον ουρητήρα και στην νεφρική πύελο. Τα ούρα που λιμνάζουν δίνουν στα μικρόβια την ευκαιρία να πολλαπλασιασθούν και να επεκταθούν σ’ άλλες περιοχές του ουροποιητικού. Συμπτώματα ουρολοίμωξης είναι συχνή ή επώδυνη ούρηση πόνος στην κοιλιά ή στην μέση, πυρετός και ρίγος. Τα ούρα μπορεί να είναι θολά ή να έχουν μία ασυνήθιστη οσμή.
Λίθοι. Οι λίθοι του ουροποιητικού συνίσταται στην μεγάλη πλειοψηφία τους από ασβέστιο και οξαλικό (μία αλατούχο ουσία). Ούρα, τα οποία παραμένουν στάσιμα μέσα στο ουροποιητικό σύστημα για μεγάλο χρονικό διάστημα, προδιαθέτουν στον σχηματισμό λίθων. Συμπτώματα της ουρολιθίασης είναι ο κωλικός (εξαιρετικά δυνατός πόνος στην μέση που ακτινοβολεί στο πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα και στην πύελο), αίμα στα ούρα, πυρετός ή ρίγος, εμετός και κάψιμο κατά την ούρηση.
Νεφρική ανεπάρκεια. Εάν τα ούρα λιμνάζουν μέσα στο νεφρό μπορεί να καταστραφούν τα νεφρά. Σαν αποτέλεσμα τα νεφρά δεν μπορούν να φιλτράρουν τα άχρηστα προϊόντα του μεταβολισμού καθώς και τα επιπλέον υγρά από το αίμα. Συμπτώματα της νεφρικής ανεπάρκειας είναι πρήξιμο των ποδιών ή της κοιλιάς, αίσθημα κόπωσης, πονοκέφαλοι, ή ναυτία. Εάν εγκατασταθεί πλήρη νεφρική ανεπάρκεια θ’ απαιτηθεί αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση νεφρού. Πλήρη νεφρική ανεπάρκεια συμβαίνει μόνο εάν και οι δύο νεφροί καταστραφούν. Ένας υδρονεφρωτικός, μη λειτουργικός νεφρός δεν προκαλεί από μόνος του νεφρική ανεπάρκεια.
