Επινεφριδεκτομή
Γενικά για την da Vinci επινεφριδεκτομή
Η da Vinci αφαίρεση του επινεφριδίου γίνεται σήμερα ολοένα και πιο δημοφιλής τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη. Χάρις στην αλματώδη ανάπτυξη της χειρουργικής τεχνολογίας είναι δυνατή η ευρεία εφαρμογή και προσφορά της ελάχιστα επεμβατικής προοπτικής για την αφαίρεση του επινεφριδίου – την da Vinci επινεφριδεκτομή.
Είναι πια πραγματικότητα μεγάλες και πολύπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις να εκτελούνται μέσω μικρών οπών (μικροσκοπικών τομών). Έτσι εξασφαλίζονται τα πλεονεκτήματα της οριστικής και πλήρους θεραπείας με την δυνατότητα για: σημαντικά λιγότερο πόνο, συντομότερη παραμονή στο νοσοκομείο, γρηγορότερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες καθώς και το σπουδαιότερο την δυνατότητα για καλύτερα κλινικά αποτελέσματα.
Η ακρίβεια των χειρισμών, η δυνατότητα να υπάρχουν μέσα στην κλειστή κοιλιά του ασθενούς δύο μικροσκοπικά χεράκια που εκτελούν με την ίδια και μεγαλύτερη ευλυγισία και ελευθερία τις κινήσεις του ανθρώπινου καρπού, η μεγεθυμένη κατά 10-15 φορές όραση, η τρισδιάστατη εικόνα και ο έλεγχος που παρέχει το ρομποτικό σύστημα da Vinci συμβάλει στην αποτελεσματική αφαίρεση του επινεφριδίου εξαφανίζοντας σημαντικά τα ενοχλητικά συμπτώματα που προκαλούσε ο όγκος του επινεφριδίου. Σχετικά με την πλήρη αφαίρεση του επινεφριδίου η da Vinci επινεφριδεκτομή εμφανίζει παρόμοια αποτελέσματα σε σύγκριση με την ανοιχτή χειρουργική θεραπεία. Είναι σημαντικό να υπογραμμισθεί ότι η επέμβαση με το da Vinci δεν εκτελείται από το ρομπότ αλλά ο χειρουργός έχει πάντα τον απόλυτο έλεγχο κάθε χειρουργικού βήματος με την βοήθεια της ρομποτικής χειρουργικής πλατφόρμας.
Τι είναι η ρομποτική επινεφριδεκτομή;
Αφαίρεση του επινεφριδίου με την μέθοδο της λαπαροσκοπικά υποβοηθούμενης ρομποτικής χειρουργικής σε ασθενείς με όγκο του επινεφριδίου, που πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά.
Πότε γίνεται η ρομποτική επινεφριδεκτομή;
Όταν το επινεφρίδιο παρουσιάζει όγκους, οι οποίοι πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά, δηλαδή όταν υπάρχει:
- Ορμονοπαραγωγικός καλοήθης όγκος του επινεφριδίου (αδένωμα επινεφριδίου, φαιοχρωμοκύττωμα).
- Μη ορμονοπαραγωγική καλοήθη υπερπλασία του επινεφριδίου (πάνω από 4 εκατοστά σε μέγεθος). Συνήθως αφορά τυχαίο εύρημα στον υπέρηχο ή στην αξονική τομογραφία γι’ αυτό και αυτός ο όγκος του επινεφριδίου ονομάζεται “τυχαία ευρισκόμενος όγκος” (incidentaloma). Το επινεφρίδιο πρέπει να αφαιρεθεί όταν ο “τυχαία ευρισκόμενος όγκος” ξεπεράσει τα 4 εκατοστά ή μεγαλώνει συνεχώς σε μέγεθος κατά την διάρκεια της παρακολούθησης. Τότε η πιθανότητα μίας κακοήθειας είναι πολύ μεγάλη και η επινεφριδεκτομή πρέπει να γίνει άμεσα.
- Κακοήθης όγκος του επινεφριδίου (καρκίνωμα επινεφριδίου), ο οποίος μπορεί να είναι πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής.
- Σε πρωτοπαθείς κακοήθεις όγκους, η ρομποτική ή λαπαροσκοπική επινεφριδεκτομή δεν συνιστάται απόλυτα γιατί οι όγκοι αυτοί είναι πολύ μεγάλοι σε μέγεθος (πάνω από 5-6 εκατοστά) και παρουσιάζουν πολλές συμφύσεις με τα γειτονικά όργανα λόγω της έντονης κακοήθειας τους.
- Αντίθετα, στους δευτεροπαθείς ή μεταστατικούς όγκους των επινεφριδίων, που μπορεί να προέρχονται από μεταστάσεις από τον πνεύμονα, τον μαστό, τον νεφρό ή το δέρμα, η ρομποτική επινεφριδεκτομή έχει απόλυτη θέση, γιατί οι όγκοι αυτοί είναι συνήθως μικρότεροι και δεν μπορούν να διαχωρισθούν προεγχειρητικά από έναν καλοήθη όγκο.
Πως εκτελείται η da Vinci επινεφριδεκτομή;
Η ρομποτική αφαίρεση του επινεφριδίου εκτελείται υπό γενική αναισθησία. Αν και ο χειρουργικός χρόνος διαφέρει από ασθενή σε ασθενή, ο μέσος όρος χειρουργικού χρόνου κυμαίνεται από 1,5 έως 2 ώρες. Κατά την ρομποτική αφαίρεση του επινεφριδίου, 3 με 4 μικρές οπές μικρότερες του ενός εκατοστού πραγματοποιούνται στην πάνω κοιλιά μέσα από τις οποίες περνούν ειδικοί σωληνίσκοι (τα λεγόμενα τροκάρ) οι οποίες επιτρέπουν την ταχεία είσοδο και έξοδο των λαπαροσκοπικών και ρομποτικών εργαλείων στο εσωτερικό της κοιλιάς του ασθενή. Η κοιλιά γεμίζει με το αδρανές αέριο διοξείδιο του άνθρακα (CO2) δημιουργώντας έτσι ένα μεγαλύτερο χώρο εργασίας στον χειρουργό για να ολοκληρώσει την επέμβαση. Το αέριο αυτό εκκενώνεται από την κοιλιά στο τέλος του χειρουργείου. Ο χειρουργός χειρίζεται 3 πολύ-αρθρωτά όργανα για να φέρει σε πέρας με ακρίβεια, λεπτότητα και σταθερότατο δύσκολο έργο του διαχωρισμού των ιστών, της αιμόστασης, της κοπής και συρραφής με την ίδια και ανώτερη δεξιότητα από εκείνη του ανθρώπινου καρπού. Πολύ-αρθρωτά ρομποτικά εργαλεία επιτρέπουν στον ουρολόγο να χειρουργεί μέσα στο σώμα του ασθενή χωρίς να έχει ανοίξει την κοιλιά με την ίδια ικανότητα σαν να έχει δύο μικροσκοπικά ανθρώπινα χέρια. Επιπλέον ο χειρουργός ελέγχει μία στερεοσκοπική οπτική (λαπαροσκόπιο) που συνδέεται μία υψηλής ευκρίνειας κάμερα η οποία εξασφαλίζει μία τρισδιάστατη υψηλής ευκρίνειας (High Definition, HD) όραση της εσωτερικής ανατομίας του ασθενή μεγεθυμένη κατά 10 έως 15 φορές. Ένας έμπειρος χειρουργός λειτουργεί σαν βοηθός και στέκεται δίπλα στο χειρουργικό τραπέζι βοηθώντας τον ρομποτικό χειρουργό κρατώντας ανοιχτό το χειρουργικό πεδίο, αναρροφώντας και καθαρίζοντας, χρησιμοποιώντας όργανα που εισέρχονται μέσα από τα δύο βοηθητικά τροκάρ. Το ρομποτικό σύστημα da Vinci προσαρμόζεται στα τροκάρ πριν την έναρξη της επέμβασης. Με τον ρομποτικό χειρουργό να κάθεται μόλις ελάχιστα μέτρα δίπλα από το χειρουργικό τραπέζι στην χειρουργική κονσόλα, τα ρομποτικά όργανα ελέγχονται από τον χειρουργό σε πραγματικό χρόνο με υψηλή ακρίβεια κλιμακωτής κίνησης.
Πολυ-αρθρωτά ρομποτικά εργαλεία επιτρέπουν στον Ουρολόγο μέσα στο σώμα του ασθενή με την ίδια ικανότητα σαν να έχει δύο μικροσκοπικά ανθρώπινα χέρια.
Το επινεφρίδιο παρασκευάζεται και απελευθερώνεται από τους γύρω ιστούς και όργανα. Ο σκοπός είναι ν’ αφαιρεθεί πλήρως ο όγκος, το επινεφρίδιο μαζί με το περιβάλλων λίπος και τους γύρω λεμφαδένες χωρίς να μείνει τίποτα υπόλοιπο και χωρίς να τραυματισθούν τα γειτονικά όργανα, όπως πχ ο σπλήνας, ο νεφρός, το συκώτι και τα μεγάλα αγγεία της κοιλιάς. Οι ιστοί που αφαιρέθηκαν τοποθετούνται σε πλαστικό σάκο, ο οποίος αφαιρείται ανέπαφος στο τέλος της επέμβασης διαμέσου μίας από τις προϋπάρχουσες οπές, αφού διευρυνθεί τόσο ώστε να χωράει να εξέλθει. Το επινεφρίδιο αποστέλλεται για βιοψία (παθολογοανατομική εξέταση).
Σχηματική εικόνα της διάταξης της χειρουργικής αίθουσας για την ρομποτική αφαίρεση του επινεφριδίου
Μία λεπτή παροχέτευση τοποθετείται στην περιοχή της επέμβασης για να εκκενώνει τα υγρά της επέμβασης και εξέρχεται διαμέσου μίας από τις οπές των τροκάρ. Οι οπές των τροκάρ συρράπτονται χρησιμοποιώντας τεχνικές πλαστικής χειρουργικής για ελαχιστοποίηση των ουλών. Τα σημάδια της επέμβασης απορροφούνται ταχύτατα και ένα μήνα μετά φαίνονται μόνο ελάχιστα.
Σχηματικές διαφάνειες da Vinci επινεφριδεκτομής
Η παρακάτω παρουσίαση διαφανειών είναι μία σειρά σχηματικών εικόνων που βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση των χειρουργικών βημάτων της ρομποτικής αφαίρεσης του επινεφριδίου.
Βίντεο da Vinci επινεφριδεκτομής
Το παρακάτω είναι μία σειρά βίντεο για να βοηθήσουν τον ασθενή με μία σύντομη ματιά να κατανοήσει τα χειρουργικά βήματα της da Vinci αφαίρεσης του επινεφριδίου. (Προειδοποίηση: Το βίντεο περιλαμβάνει ζωντανά στιγμιότυπα μίας πραγματικής ρομποτικής επέμβασης που ορισμένοι θεατές μπορεί να δυσκολευτούν να παρακολουθήσουν).
Πιθανοί κίνδυνοι και επιπλοκές
Όπως με κάθε μεγάλο χειρουργείο, οι επιπλοκές, αν και πολύ σπάνιες, μπορεί να συμβούν και με την ρομποτική αφαίρεσης του επινεφριδίου. Η πιθανότητα των επιπλοκών εξαρτάται κυρίως από την εμπειρία του χειρουργού και την προηγούμενη κατάσταση του ασθενούς. Οι πιθανοί κίνδυνοι και επιπλοκές περιλαμβάνουν:
- Αιμορραγία: Η απώλεια αίματος κατά την διάρκεια της ρομποτικής επέμβασης είναι λιγότερη από 100ml και η ανάγκη για μετάγγιση αίματος μικρότερη από 1-2% των περιπτώσεων.
- Λοιμώξεις: Με την χρήση των ενδοφλέβιων αντιβιοτικών ο κίνδυνος λοιμώξεων είναι εξαιρετικά σπάνιος. Σε περίπτωση που εμφανισθούν συμπτώματα λοίμωξης (πυρετός, εκροή υγρού από τις οπές του δέρματος, ερυθρότητα των τομών, συχνουρία, πόνος, δυσουρία κτλ) θα πρέπει να ενημερώσετε αμέσως τον γιατρό σας.
- Μετεγχειρητική κήλη: Λόγω των μικροσκοπικών λαπαροσκοπικών οπών σπάνια αναπτύσσονται κήλες σ’ αυτές τις θέσεις. Επιπλέον, η μεγαλύτερη τομή, μέσα από την οποία αφαιρέθηκε σε πλαστικό σάκο το επινεφρίδιο, συρράπτεται προσεκτικά για να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος μετεγχειρητικών κηλών.
- Τραυματισμός γειτονικών οργάνων: Επειδή η ρομποτική αφαίρεση του επινεφριδίου εκτελείται υπό συνεχή οπτική παρακολούθηση και μάλιστα μεγεθυμένη 10-15 φορές και τρισδιάστατη και τα ρομποτικά εργαλεία κινούνται μ’ εξαιρετική ακρίβεια χιλιοστού ο κίνδυνος ανεπιθύμητου τραυματισμού ενός γειτονικού οργάνου είναι πολύ περιορισμένος. Το παχύ και το λεπτό έντερο, ο σπλήνας, το συκώτι, η χοληδόχος κύστη, το πάγκρεας, το δωδεκαδάκτυλο, ο νεφρός, οι μύες, τα αιμοφόρα αγγεία και τα νεύρα είναι σε άμεση γειτονία και ορισμένες φορές σε επαφή με το επινεφρίδιο και μπορεί να τραυματισθούν με την ίδια ίσως και μικρότερη συχνότητα απ’ ότι στην ανοιχτή επέμβαση, που θεωρείται πιο τραυματική. Προσωρινή νευρική ή μυική βλάβη στα άκρα μπορεί να συμβεί σπάνια και είναι συνήθως αποτέλεσμα της τοποθέτησης του ασθενούς στο χειρουργικό τραπέζι. Εάν τραυματισθεί το διάφραγμα (κοιλότητα του πνεύμονα) ένας λεπτός σωλήνας τοποθετείται στην θωρακική κοιλότητα για να εκκενώνει τον αέρα και τα υγρά γύρω από τον πνεύμονα επιτρέποντας έτσι στον πνεύμονα να ξεδιπλωθεί και να λειτουργεί φυσιολογικά. Σ’ εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις μία επέκταση της επέμβασης ή ακόμα και νέα επέμβαση μπορεί να καταστεί αναγκαία για την αντιμετώπιση του τραυματισμού ενός γειτονικού οργάνου.
- Μετατροπή σε συμβατικό ανοιχτό χειρουργείο: Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις όταν παρουσιασθούν επιπλοκές ή δυσκολία στην συνέχεια της ρομποτικής επέμβασης η μετατροπή σε συμβατική λαπαροσκοπική ή ακόμα και σε ανοιχτή επέμβαση είναι αναγκαία. Αυτό συμβαίνει σε ποσοστό μικρότερο από 2%. Ενδεικτικά στις τελευταίες 500 ρομποτικές επεμβάσεις διαφόρων μορφών και βαθμών δυσκολίας (προστατεκτομές, νεφρεκτομές, πυελοπλαστικές, κυστεκτομές κτλ) που πραγματοποίησα προσωπικά δεν υπήρξε καμία τέτοια ανάγκη.